Money9 Gujarati:
ભારતમાં LPGની માંગ સતત વધી રહી છે અને તેની સાથે સાથે ભારતમાં સ્થાનિક પુરવઠો અટકી ગયો છે. છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં સ્થાનિક LPG ઉત્પાદનમાં માત્ર 4 ટકા વધારો થયો છે જ્યારે વપરાશમાં 22 ટકાનો વધારો થયો છે. LPGની વધતી માંગને પહોંચી વળવા માટે આયાતનો આશરો લેવામાં આવી રહ્યો છે. પાંચ વર્ષમાં ભારતની લિક્વિફાઇડ પેટ્રોલિયમ ગેસ (LPG)ની આયાતમાં 60 ટકાનો વધારો થયો છે.
પેટ્રોલિયમ અને નેચરલ ગેસ મંત્રાલયના આંકડા પ્રમાણે, 2017-18માં LPGની આયાત 1.14 કરોડ મેટ્રિક ટન હતી, જે હવે 2022-23માં વધીને 1.83 કરોડ મેટ્રિક ટન થઈ ગઈ છે. ગરીબ પરિવારોને મફત રાંધણગેસ કનેક્શન આપવાની સરકારી યોજનાને કારણે ઘરેલુ વપરાશ વધ્યો છે. એક દાયકામાં LPG ગ્રાહકોની સંખ્યા વધીને 32 કરોડથી વધારે થઈ ગઈ છે.
ભારતે 2022-23માં મૂલ્યની દ્રષ્ટિએ, 13.3 અબજ ડૉલરના LPGની આયાત કરી હતી. પાંચ વર્ષ અગાઉ આ આંકડો 5.8 અબજ ડૉલર હતો. આંતરરાષ્ટ્રીય LPGના ભાવમાં પાંચ વર્ષમાં પ્રતિ મેટ્રિક ટન 711.50 ડૉલરનો વધારો થયો છે. આમ, એક તરફ વપરાશ વધી રહ્યો છે તો બીજી તરફ મોંઘા ભાવની આયાત પણ વધી રહી છે, જેના કારણે દેશના વિદેશી મુદ્રા ભંડાર પર બોજ વધી રહ્યો છે.
ભારત LPGની 95 ટકાથી વધુ આયાત UAE, કતાર, સાઉદી અરેબિયા અને કુવૈતમાંથી કરે છે. જોઈન્ટ નેશનલ એનર્જી એજન્સી (IEA)ના ડેટા અનુસાર, છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં અમેરિકાથી ઓછી માત્રામાં આયાત કરવામાં આવી હતી. 2023માં UAE ટોચનું સપ્લાયર હતું, જે ભારતની કુલ LPG આયાતમાં લગભગ ત્રીજા ભાગનો હિસ્સો ધરાવે છે. 2017થી દર વર્ષે UAE તરફથી પુરવઠો વધ્યો છે. UAE અને કતારમાંથી LPGની ખરીદી મુખ્યત્વે સ્થાનિક બજારમાં કરવામાં આવે છે જ્યારે સાઉદી કાર્ગોને લાંબા ગાળાના કરાર હેઠળ લાવવામાં આવે છે.
દેશમાં LPGનો 90 ટકા ઉપયોગ સ્થાનિક સ્તરે થાય છે. ઇન્ડસ્ટ્રીઝ અને કોમર્શિયલ યુઝર્સ બાકીનો હિસ્સો વાપરે છે. દેશમાં વપરાતા કુલ LPGના 13 ટકાનો ઉપયોગ ઉત્તર પ્રદેશમાં થાય છે જ્યારે મહારાષ્ટ્ર 12 ટકા હિસ્સા સાથે બીજા સ્થાને છે.
પર્સનલ ફાઇનાન્સ અંગે લેટેસ્ટ અપડેટ મેળવવા માટે Money9 App ડાઉનલોડ કરો