MONEY9: જ્યારે લાંબા ગાળાના રોકાણ અથવા ભાડાની આવકની વાત આવે ત્યારે પ્રોપર્ટીને સૌથી વધુ પસંદગીના વિકલ્પ તરીકે જોવામાં આવે છે. રિયલ એસ્ટેટમાં રોકાણ એ ભારતીયોની પરંપરાગત પસંદગી છે… જો કે, તેની સાથે સાથે ટેક્સની સમસ્યા પણ આવે છે. વારંવાર બદલાતા નિયમોને કારણે તે ખૂબ જ જટિલ બની ગયું છે. આવો જાણીએ, કયા સંજોગોમાં પ્રોપર્ટી પર કરની જવાબદારીઓ બને છે અને કર મુક્તિનો લાભ ક્યારે મળી શકે છે… જો તમારી પાસે ઘર અથવા ફ્લેટ હોય, પછી ભલે તે ખાલી હોય અથવા ભાડે આપેલો હોય. તો તમારે જાણવું જ જોઇએ કે ટેક્સની ગણતરી કરતી વખતે હાઉસ પ્રોપર્ટીમાંથી આવક કેવી રીતે દર્શાવવામાં આવશે અને તેના પર કેવી રીતે છૂટ મળે છે?
વ્યક્તિની કુલ આવકમાં પગારની આવક સહિત ઘણી બાબતોનો સમાવેશ થાય છે. તેમાં “હાઉસ પ્રોપર્ટીમાંથી આવક” પણ શામેલ છે. હાઉસ પ્રોપર્ટીમાંથી આવક એટલે ભાડાની આવક… આ ગણતરી માટે, મિલકતની વાર્ષિક કિંમતની જાણ હોવી જરૂરી છે… સામાન્ય રીતે, પ્રોપર્ટી ભાડે ચડાવવાને કારણે જે અનુમાનિત ભાડું આવે છે તે તેની ગ્રોસ એન્યુઅલ વેલ્યૂ હોય છે.
કર અને રોકાણ નિષ્ણાત બળવંત જૈન કહે છે કે તમે તમારા ઉપયોગ માટે વધુમાં વધુ બે પ્રોપર્ટી રાખી શકો છો. તેના પર કોઈ ટેક્સ નહીં લાગે. ભલે તમે એક કે બે પ્રોપર્ટીમાં રહેતા હોવ, જો તમે હોમ લોન લીધી હોય, તો તમે કુલ વ્યાજ પર 2 લાખ રૂપિયા સુધીની કપાત લઈ શકો છો. જો તમારી પાસે બે કરતાં વધુ મકાનો છે, તો એવું માની લેવામાં આવશે કે બે ઉપરાંતની જેટલી પણ પ્રોપર્ટી છે તેને ભાડે આપવામાં આવેલી છે અને માર્કેટ રેટના હિસાબે જેટલું ભાડું બને છે તેને આવક તરીકે દર્શાવવું પડશે, જેના પર ટેક્સ લાગશે.
આવો જાણીએ, હાઉસ પ્રોપર્ટીથી થતી આવક પર કઇ સ્થિતિઓમાં ટેક્સ લાગે છે?
1) જો ઘર આખા વર્ષ દરમિયાન ભાડે આપવામાં આવે
જો ઘર આખા વર્ષ માટે ભાડે આપવામાં આવે તો વાર્ષિક ભાડાને પ્રોપર્ટીની એન્યુઅલ વેલ્યૂ માનવામાં આવશે. આમાંથી, મ્યુનિસિપલ ટેક્સ કપાત કર્યા પછી બાકી રહેલ મૂલ્ય પર 30 ટકા સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શનના કાપવા પડશે… આ ઉપરાંત, હોમ લોન અથવા સમારકામ પરનું વ્યાજ પણ ટેક્સ મુક્તિ હેઠળ આવશે… બાકીની વેલ્યૂ તમારી આવકમાં જોડાશો.
2) વર્ષના અમુક મહિનાઓ માટે મિલકત ખાલી રહે તો પ્રોપર્ટી જેટલો સમય ખાલી રહે તેટલા સમય માટે વેકેન્સી એલાઉન્સ મળે છે. એટલે કે ટેક્સેબલ ભાડામાં માત્ર તેજ મહિનાઓના ભાડાની ગણતરી કરવામાં આવશે જે મહિનાઓમાં પ્રોપર્ટીમાંથી ભાડું આવ્યું હતું. ઉદાહરણ તરીકે, જો 8 મહિના માટે ભાડું આવે છે અને 4 મહિના માટે પ્રોપર્ટી ખાલી રહે છે તો, માત્ર 8 મહિનાની આવક કરપાત્ર ગણાશે… જો કે, મિલકત ખરેખર ખાલી પડી હતી તે દર્શાવવા માટે, કરદાતાએ રેકોર્ડ જાળવવો જોઈએ.
3) સેલ્ફ-ઓક્યુપાઇડ અથવા ઇન-ઓક્યુપાઇડ જો મિલકત સેલ્ફ ઓક્યુપાઇડ હોય, એટલે કે કરદાતા દ્વારા જીવનનિર્વાહ માટે ઉપયોગ કરવામાં આવતો હોય, તો આવી મિલકતની વાર્ષિક કિંમત શૂન્ય થશે… તમે બે પ્રોપર્ટી સેલ્ફ-ઓક્યુપાઇડ બતાવી શકો છે. બેથી વધુ પ્રોપર્ટી હોય તો એવું માનવામાં આવશે કે બાકીની પ્રોપર્ટી ભાડા પર છે અને અનુમાનિત ભાડાના આધાર પર ટેક્સ ચુકવવો પડશે, ભલે ટેક્સ પેયર તેમાં રહેતો હોય કે તે પ્રોપર્ટી ખાલી પડી રહી હોય.
4) થોડા સમય માટે ભાડે અને બાકીના સમય સેલ્ફ ઓક્યુપાઇડ
જો મિલકત થોડા સમય માટે ભાડે આપવામાં આવી હોય અને બાકીના સમય માટે પોતાના ઉપયોગમાં હોય, તો સેલ્ફ-ઓક્યુપાઇડના સમયગાળા દરમિયાન મિલકતમાંથી આવક શૂન્ય ગણવામાં આવશે. મિલકત જેટલો સમય ભાડે હોય તેના પર કરપાત્ર ભાડાની ગણતરી કરવામાં આવશે.
5) મકાનનો એક ભાગ ભાડા પર, બાકીનો ભાગ સેલ્ફ ઓક્યુપાઇડ
ઘણીવાર લોકો જે મકાનમાં રહે છે તેનો એક ભાગ ભાડે આપી દે છે… ઉદાહરણ તરીકે, તમે પોતે ગ્રાઉન્ડ ફ્લોર પર રહો છો અને પહેલો માળ ભાડે આપો છો… આવા કિસ્સામાં, તમે જે ભાગ ભાડે આપ્યો છે તેના ભાડાને કરપાત્ર ગણવામાં આવશે.
પર્સનલ ફાઇનાન્સ અંગે લેટેસ્ટ અપડેટ મેળવવા માટે Money9 App ડાઉનલોડ કરો