Money9: કાર્તિકની વારંવાર એક જ પર્સનલ લોન માટે અલગ-અલગ બેંકમાં અરજી કરવાની એક ખરાબ ફાઇનાન્સિયલ હેબિટ છે. તમે કદાચ લોન મળવાના ચાન્સ વધારવા માટે અલગ-અલગ બેંકમાં અરજી કરી રહ્યા છો. પરંતુ બેંક જ્યારે તમારી ઇન્ક્વાયરી કરશે તો આ હેબિટ લોન મળવાના ચાન્સને ઘટાડી શકે છે.
કાર્તિક જેવો લોન માટે અરજી કરશે તો બેંક સીધી મંજૂરી નહીં આપે પરંતુ પહેલા ક્રેડિટ બ્યુરો પાસેથી તેનો ક્રેડિટ રિપોર્ટ મંગાવશે. બેંકોની આ રિક્વેસ્ટ જ ક્રેડિટ રિપોર્ટમાં હાર્ડ ઇન્ક્વાયરી તરીકે નોંધવામાં આવે છે. ક્રેડિટ રિપોર્ટ દ્વારા, બેંકો લોનની પાત્રતા, જૂની લોનને લઇને ટ્રેક રેકોર્ડ અને લોન રિપેમેન્ટ કેપિસિટી ચેક કરે છે. ક્રેડિટ રિપોર્ટમાં તમારા બેંક ખાતાઓ, લોન અથવા ક્રેડિટ કાર્ડ અને તેના પેમેન્ટ્સ સંબંધિત માહિતી હોય છે. જો કાર્તિક 5 બેંકોમાં લોન માટે અરજી કરે છે અને બેંકો તેનો ક્રેડિટ રિપોર્ટ મંગાવે છે, તો તેના ક્રેડિટ રિપોર્ટમાં 5 હાર્ડ ઇન્ક્વાયરી ચડી જશે.
ક્રેડિટ બ્યુરો એક્સપિરિયનની વેબસાઈટ મુજબ, દરેક હાર્ડ ઇન્ક્વાયરીથી તમારો ક્રેડિટ સ્કોર ઘટી શકે છે. સામાન્ય રીતે તેમાં 5 પોઈન્ટથી ઓછાનો ઘટાડો થાય છે. હાર્ડ ઇન્ક્વાયરી ક્રેડિટ રિપોર્ટમાં બે વર્ષ સુધી રહે છે. જોકે, ક્રેડિટ સ્કોર પર તેની અસર એક વર્ષ સુધી રહે છે. આનો સીધો અર્થ એ છે કે એક સમયે તમે જેટલી વધુ લોન અરજીઓ કરશો, તેટલી વધુ હાર્ડ ઇન્ક્વાયરી તમારા ક્રેડિટ રિપોર્ટમાં નોંધવામાં આવશે અને તમારો ક્રેડિટ સ્કોર ઓછો થશે. અલગ અલગ બેંકો આ હાર્ડ ઇન્ક્વાયરીને અલગ અલગ રીતે જુએ છે. અને તે મુજબ લોન એપ્રુવલનો નિર્ણય લે છે.
ઘણી વખત લોકો વ્યાજ દર પર સારી ડીલ મેળવવા માટે ઘણી બેંકોમાં લોન માટે અરજી કરે છે. આને રેટ શોપિંગ કહેવામાં આવે છે. ક્રેડિટ બ્યુરો એક્સપિરિયન અને ઇક્વિફેક્સની વેબસાઇટ અનુસાર, કેટલીક લોનના કિસ્સામાં રેટ શોપિંગની છૂટ છે. ઉદાહરણ તરીકે, જ્યારે તમે કાર અથવા હોમ લોન જેવી સિક્યોર્ડ લોન લો છો અને 14 થી 45 દિવસની સમયમર્યાદામાં મલ્ટીપલ લોન એપ્લિકેશન આપો છો તો ક્રેડિટ સ્કોરિંગ મોડલ્સ આ મલ્ટીપલ હાર્ડ ક્રેડિટ ઇન્ક્વાયરીને એક સિંગલ ઇન્ક્વાયરી માને છે.
ઉદાહરણ તરીકે, જો તમે હોમ લોન માટે 5 અલગ-અલગ બેંકોમાં 14 દિવસની અંદર અરજી કરો છો તો તેને 5 અલગ હાર્ડ ઇન્ક્વાયરી ન માનીને એક હાર્ડ ઇન્ક્વાયરી માની શકાય છે. કેટલીક બેંકો 45 દિવસની આ પ્રકારની સિમિલર ઇન્ક્વાયરીને એક જ માને છે. આનાથી તમારા ક્રેડિટ સ્કોર પર મલ્ટીપલ ઇન્ક્વાયરી જેટલી અસર નહીં થાય… જો કે, બધી હાર્ડ ઇન્ક્વાયરી ક્રેડિટ રિપોર્ટમાં જરૂર દેખાશે. આ છૂટ સામાન્ય રીતે બીજી લોન જેવી કે ક્રેડિટ કાર્ડ, પર્સનલ લોન વગેરે પર નહીં મળે.
ઓછા સમયમાં ઘણીબધી હાર્ડ ઇન્ક્વાયરી તમારા ક્રેડિટ હંગ્રી બિહેવિયર એટલે કે લોન માટેની ભૂખને દર્શાવે છે. એવુ માની શકાય છે કે તમારો ખર્ચ જરૂરિયાત કરતા થોડો વધારે છે. જેના માટે તમને લોનની જરૂર પડી રહી છે. આવા કસ્ટમર્સને બેંક રિસ્કી માને છે. બેંકને તેમની મૂડી ફસાઇ જવાની આશંકા રહે છે. આ પરિસ્થિતિમાં બેંક લોન એપ્લીકેશન રિજેક્ટ કરી શકે છે કે પછી વધુ ઇન્ટરેસ્ટ ચાર્જ કરી શકે છે. મલ્ટીપલ હાર્ડ ઇન્ક્વાયરીથી કેવી રીતે બચી શકાય, તે એક્સપર્ટ પાસેથી જાણીએ..
હાર્ડ ઉપરાંત, એક બીજી ઇન્ક્વાયરી છે. જેને સોફ્ટ ઇન્ક્વાયરી કહે છે. જ્યારે તમે જાતે તમારો ક્રેડિટ સ્કોર તપાસો છો, તો તેને સોફ્ટ ઇન્ક્વાયરી માનવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત બેંક, ઈન્સ્યોરન્સ કંપની અથવા એમ્પ્લોયર બેકગ્રાઉન્ડ ચેક કરવા માટે તમારો ક્રેડિટ સ્કોર જુએ છે, ત્યારે તેને પણ સોફ્ટ ઈન્ક્વાયરી તરીકે ગણવામાં આવે છે અને તેની હાર્ડ ઈન્ક્વાયરીની જેમ જ ક્રેડિટ સ્કોર અસર નથી પડતી. કારણ કે તે લોન અથવા ક્રેડિટ કાર્ડની અરજી કરવા સાથે સંબંધિત નથી.
તો ધ્યાન રાખો.. પર્સનલ લોન કે ક્રેડિટ કાર્ડ જેવી લોન માટે એક જ સમયે અલગ-અલગ બેંકમાં અરજી કરવાથી બચો. ખાસ કરીને જ્યારે તમારો ક્રેડિટ સ્કોર ગરબડ હશે તો તે તમારા ક્રેડિટ સ્કોરને વધુ ખરાબ કરી શકે છે જેથી ઘણાં સમય સુધી લોન મળવામાં મુશ્કેલી આવી શકે છે. Suppose તમારો ક્રેડિટ સ્કોર 500 પોઇન્ટ છે, જેને ખરાબ ગણવામાં આવે છે. આની પર તમે 5 જુદી જુદી બેંકમાં લોન માટે એપ્લાય કર્યું છે. જો બધી બેંક તમારો ક્રેડિટ રિપોર્ટ મંગાવે છે અને ક્રેડિટ સ્કોરમાં 4-4 પોઇન્ટનો પણ ડિપ આવે છે તો તમારો ક્રેડિટ સ્કોર નીચે પહોંચીને 480 રહી જશે જેનાથી લોન મળવાના ચાન્સિસ વધુ ઘટી જશે અને ભવિષ્યમાં તેને સુધારવામાં પણ ઘણો સમય લાગી શકે છે.
પર્સનલ ફાઇનાન્સ અંગે લેટેસ્ટ અપડેટ મેળવવા માટે Money9 App ડાઉનલોડ કરો