Money9: જો તમે પણ લોન લઈ રહ્યા છો, તો બેંક ચોક્કસપણે તમારો ક્રેડિટ સ્કોર તપાસશે. તેને CIBIL સ્કોર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. સારો ક્રેડિટ સ્કોર લોનના કિસ્સામાં ફાયદો કરી આપે છે. પછી તે પર્સનલ લોન હોય, ક્રેડિટ કાર્ડ હોય કે હોમ લોન. દરેક જગ્યાએ બેંક હોય કે ફાઇનાન્સ કંપની ક્રેડિટ સ્કોર વેરિફાય કરે છે. ક્રેડિટ સ્કોર કેવી રીતે સુધારવો, તે પહેલા જાણી લો કે ક્રેડિટ સ્કોર કેવી રીતે કેલ્ક્યુલેટ કરવામાં આવે છે.
TransUnion (ટ્રાન્સયુનિયન) CIBIL ની જેમ, અન્ય ક્રેડિટ બ્યુરો, લોન અને ક્રેડિટ કાર્ડ સાથે જોડાયેલા તમારા વ્યવહારોની વિગતો બેંક સહિત અન્ય નાણાકીય સંસ્થાઓ પાસેથી એકત્રિત કરે છે. આ માહિતીના આધારે ક્રેડિટ રિપોર્ટ અને CIBIL સ્કોર તૈયાર કરવામાં આવે છે. લોન માટે અરજી કરવા પર, બેંકો ક્રેડિટ બ્યૂરો પાસે તમારો ક્રેડિટ રિપોર્ટ અને સ્કોર માંગે છે. જેના દ્વારા, બેંક મૂલ્યાંકન કરે છે કે તમે લોન ચૂકવી શકો છો કે નહીં… આનાથી બેંકને તમારી નાણાકીય વિશ્વસનીયતાનો ખ્યાલ આવે છે.
ક્રેડિટ સ્કોર 300 થી 900 સુધીનો હોય છે. તમારો ક્રેડિટ સ્કોર 900 ની જેટલો નજીક હશે, લોન મંજૂરીની તકો એટલી વધારે હશે.. સામાન્ય રીતે 750 થી ઉપરનો ક્રેડિટ સ્કોર સારો માનવામાં આવે છે. 550 થી 750 વચ્ચેનો સ્કોર સારો એટલે કે સરેરાશ ગણવામાં આવે છે જ્યારે 550 થી નીચેનો સ્કોર ખરાબ એટલે કે લો ક્રેડિટ સ્કોર માનવામાં આવે છે… જો ક્રેડિટ સ્કોર ખરાબ હોય તો બેંકો લોન આપવાનો ઇનકાર કરી શકે છે અથવા વધુ વ્યાજ દર વસૂલ કરી શકે છે. ક્રેડિટ સ્કોર ઉપરાંત, અન્ય ઘણા બધા ફેક્ટર છે જે લોનની બાબતમાં કામ કરે છે.
CIBIL સ્કોરની ગણતરી ઘણા પરિબળો પર આધારિત હોય છે જેમ કે તમારી રિપેમેન્ટ હિસ્ટ્રી કેવી છે? એટલે કે, તમે સમયસર EMI અથવા ક્રેડિટ કાર્ડનું પેમેન્ટ ચૂકવો છો કે નહીં. બીજું છે ક્રેડિટ યુટિલાઇઝેશન..ક્રેડિટ યૂટિલાઇઝેશનનો અર્થ એ છે કે ક્રેડિટ કાર્ડની જે લિમિટ છે તેનો તમે કેટલો ઉપયોગ કરો છો. ક્રેડિટ કાર્ડનો ઉપયોગ તમે જેટલો વધુ કરશો, ક્રેડિટ યૂટિલાઇઝેશન રેશિયો તેટલો વધારે હશે.તે એ દર્શાવે છે કે હંગ્રી બિહેવિયર અને ખર્ચ પર તમારું નિયંત્રણ છે કે નહીં. ક્રેડિટ યુટિલાઇઝેશન જો ઘણું વધારે હશે તેની અસર તમારા ક્રેડિટ સ્કોર પર થશે. લોન લેવા માટે જો તમે ઘણી બધી પૂછપરછ અથવા અરજીઓ કરો છો તો પણ તમારા CIBIL સ્કોર પર અસર થશે.
સારી ક્રેડિટ હિસ્ટ્રી જાળવીને તમે તમારો CIBIL સ્કોર સુધારી શકો છો. આના માટે તમારે કેટલાક સ્ટેપ્સ ફોલો કરવા પડશે..લોનની EMI કે ક્રેડિટ કાર્ડ સમયસર ચૂકવો.વિલંબથી પેમેન્ટની નકારાત્મક અસર પડે છે.ક્રેડિટ લિમિટનો ઉપયોગ સમજદારીપૂર્વક કરો. ક્રેડિટ યૂટિલાઇઝેશનને ક્રેડિટ લિમિટના 30 ટકાથી ઓછું રાખો..વારંવાર અથવા એક જ સમયે ઘણીબધી લોન માટે અરજી કરવાનું ટાળો. બહુ જરૂરી હોય ત્યારે જ અરજી કરો. હોમ લોન અને ઓટો લોન જેવી સુરક્ષિત લોન અને પર્સનલ લોન અથવા ક્રેડિટ કાર્ડ જેવી અનસિક્યોર્ડ લોન વચ્ચે સંતુલન રાખો. વધુ અનસિક્યોર્ડ લોન હોવી તેને નેગેટિવ માનવામાં આવે છે.
કોઇ લોન એકાઉન્ટમાં જો તમે Co-Borrower કે જોઇન્ટ એકાઉન્ટ હોલ્ડર છો તો તેની પર નજર રાખો. જો તમારો સાથીદાર કોઇ પેમેન્ટ મિસ કરે છે તો તમે પણ તેના જેટલા જ જવાબદાર ગણાશો. તેમાં બેદરકારી તમારી લોન લેવાની ક્ષમતા પર અસર કરી શકે છે.
સિબિલ સ્કોર અને ક્રેડિટ રિપોર્ટને સમયાંતરે ચેક કરો..વારંવાર સિબિલ સ્કોર ચેક કરવાથી તમારા ક્રેડિટ સ્કોર પર કોઇ અસર નહીં થાય. જો કે જો બેંક કે ફાઇનાન્સિયલ ઇન્સ્ટૂટ્યૂશન તમારો ક્રેડિટ રિપોર્ટ ચેક કરે છે તો તેને હાર્ડ ઇન્ક્વાયરી માનવામાં આવે છે. ઓછા સમયમાં ઘણી હાર્ડ ઇન્કવાયરી હશે તો તમારા ક્રેડિટ સ્કોર પર અસર પડશે. સારો ક્રેડિટ સ્કોર અનેક રીતે ફાયદાકારક સાબિત થઇ શકે છે. પરંતુ ખરાબ ક્રેડિટ સ્કોરને સુધારવાનો વિકલ્પ હંમેશા રહેતો હોય છે.
એક સારા ક્રેડિટ સ્કોરવાળો વ્યક્તિ અને એક ખરાબ ક્રેડિટ સ્કોરવાળો વ્યક્તિ જ્યારે કોઇ હોમ લોન, ઓટો લોન કે પર્સનલ લોન લેવા જશે તો શું થશે. સારો ક્રેડિટ સ્કોર હશે તો હોમલોન-ઓટોલોનની એપ્રુવલની શક્યતાઓ વધી જશે. એટલું જ નહીં વ્યાજમાં પણ ફાયદો થશે. એટલે કે ઓછા વ્યાજે લોન મળશે. બીજી તરફ ખરાબ ક્રેડિટ સ્કોરવાળાને પર્સનલ લોન તો મળશે જ નહીં, હોમ લોન અને ઓટો લોન પર વધારે વ્યાજ ચૂકવવું પડશે. સારો ક્રેડિટ સ્કોર હશે તો તમે બેંક કે NBFCની સાથે ભાવતાલ કરી શકશો. એટલે કે નેગોશિયેશન કરવાની સ્થિતિમાં હશો. સારા ક્રેડિટ સ્કોર માટે ખાસ ધ્યાનમાં રાખો કે તમારી પાસે જેટલા પ્રકારની ક્રેડિટ છે એટલે કે લોન છે તેનું સમયસર પેમેન્ટ કરો. કોઇ જુની લોન ચાલતી હોય તો તેને સેટલ કરવાના બદલે પુરૂ પેમેન્ટ કરીને તે લોન એકાઉન્ટને ક્લોઝ કરી દો. ક્રેડિટ સ્કોર સારો હશે તો રાહુલની જેમ જરૂરિયાતના સમયે તમને પૈસા માટે હેરાન નહીં થવું પડે.
પર્સનલ ફાઇનાન્સ અંગે લેટેસ્ટ અપડેટ મેળવવા માટે Money9 App ડાઉનલોડ કરો