Money9: દિલ્હીના ચાંદની ચોક વિસ્તારમાં એક જ્વેલર સાથે છેતરપિંડી કરવામાં આવી. તેને અજાણ્યા નંબર પરથી ફોન આવ્યો. ફોન કરનારનો અવાજ તેના કોઈ પરિચિતના અવાજ જેવો હતો. કોલરે તેનું નામ લઇને કહ્યું કે ભાઈ, કોઈ ઈમરજન્સીના કારણે મારે પૈસાની જરૂર છે. અવાજ તેના પરિચિતનો હોવાથી ઝવેરીને કોઈ શંકા ન ગઇ અને તેની પાસેથી 3 વાર અલગ-અલગ ખાતામાં અંદાજે 10 લાખ રૂપિયા લેવામાં આવ્યા. જ્યારે ચોથી વખત ફરીથી કોલ કરીને પૈસા માંગવામાં આવ્યા ત્યારે જ્વેલરને શંકા ગઈ અને તેણે તપાસ કરી તો ખબર પડી કે આ કોલ કોઈ ઓળખીતાએ નહીં પરંતુ સાયબર સ્કેમરે કર્યો હતો.
આ જ રીતે, છેલ્લા કેટલાક સમયમાં દિલ્હી-એનસીઆરમાં આવી જ છેતરપિંડીના કિસ્સાઓ પ્રકાશમાં આવ્યા છે. આને વૉઇસ ક્લોનિંગ સ્કેમ કહેવામાં આવે છે. ઘણા કિસ્સામાં બાળકોના અવાજની નકલ કરીને તેમના ઘરવાળાઓ સાથે છેતરપિંડી કરવામાં આવી રહી છે. થાય છે એવું કે સાયબર ઠગ ફોન કરે છે અને ધમકી આપે છે કે જો તમે તેમની માંગણીઓ પૂરી નહીં કરો તો તેઓ તમારા બાળકને કોઇ ક્રિમિનલ કેસમાં ફસાવી દેશે. તેઓ કહે છે કે પોલીસે તમારા બાળકની કોઇ બળાત્કારના કેસમાં ધરપકડ કરી છે.
જો તમે પૈસા મોકલશો તો તેઓ તમારા બાળકને મુક્ત કરી દેશે. જેવુ તમને લાગે કે કોઈ તમને મૂર્ખ બનાવી રહ્યું છે, કે તરત તમને તમારા બાળકનો રડતો અવાજ સંભળાશે. આનાથી તમને લાગશે કે તમારું બાળક ખરેખર મુશ્કેલીમાં ફસાઇ ગયું છે. આવી સ્થિતિમાં, કદાચ તમે પણ ગભરાઇને ઠગોને પૈસા મોકલી શકો છો. બાદમાં તમને ખબર પડશે કે તમારું બાળક તો ક્યારેય ફોન પર હતુ જ નહીં પરંતુ એડવાન્સ સોફ્ટવેરનો ઉપયોગ કરીને તેનો અવાજ ક્લોન કરવામાં આવ્યો હતો અને પછી કોલ કરવામાં આવ્યો હતો.
ખરેખર, સાયબર ઠગ AI દ્વારા તમને લૂંટી રહ્યા છે. તેઓ AI બેઝ્ડ ડીપફેક ટેક્નોલોજી દ્વારા લોકોના અવાજ, ચહેરા વગેરેની નકલ કરી તેમના મિત્રો, પરિચિતો અથવા પરિવારના સભ્યોને લૂંટી રહ્યા છે. અને આ AI ચેટબોટને FraudGPT અથવા WormGPT નામ આપવામાં આવ્યું છે.
મેકાફી કોર્પ દ્વારા કરવામાં આવેલા એક સેમ્પલ સર્વે મુજબ, 18 વર્ષથી વધુ ઉંમરના 47 ટકા એટલે કે લગભગ અડધા ભારતીયોની પાસે ક્યાં તો આવા AI વૉઇસ કૉલ્સ આવ્યા છે અથવા તો તેઓ એવા લોકોને ઓળખે છે. જેમની સાથે આવું થયું છે. આ આંકડો ગ્લોબલ એવરેજનો અંદાજે બેગણો છે જે 25 ટકા છે.
રિપોર્ટમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે AI દ્વારા કોઇ વ્યક્તિના અવાજને ક્લોન કરવા માટે માત્ર 3 સેકન્ડનો ઓડિયો પૂરતો છે. હવે સવાલ એ થાય છે કે સાયબર ઠગ આ બધું કેવી રીતે કરી રહ્યા છે, તેમની પાસે તમારી વિગતો, તમારા પરિવાર અને મિત્રોની જાણકારી કેવી રીતે આવે છે?
તો આનો જવાબ છે સોશિયલ મીડિયા. સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર યૂઝર્સ તેમના ઓડિયો, વીડિયોને પોસ્ટ કરતા હોય છે. એવા લોકો છે જે સોશિયલ મીડિયા ચેક કરતા રહે છે અને લોકોનો ડેટા એકત્ર કરતા રહે છે. તેઓ આ માહિતી અને ડેટા સાયબર ઠગોને વેચી નાંખે છે. આ રીતે, સાયબર ઠગોની પાસે તમારી ડિટેલ્સ હોય છે જેનો ઉપયોગ તેઓ તમારા પરિચિતો અને પરિવારના સભ્યોનો સંપર્ક કરવા માટે કરે છે. ઉપરાંત, તમારા ઓડિયો, વીડિયો સેમ્પલનો ઉપયોગ કરીને, તેઓ તેને ક્લોન કરે છે અને પછી તેનો ઉપયોગ છેતરપિંડી કરવા માટે કરે છે.
આ પ્રકારની છેતરપિંડીથી કેવી રીતે બચશો?
હવે એ સમજીએ કે આ પ્રકારની છેતરપિંડીથી તમે કેવી રીતે બચી શકો છો. તો આ પ્રકારની છેતરપિંડીથી બચવા માટે કેટલીક બાબતોનું ધ્યાન રાખો. જ્યારે પણ તમને કોઈ અજાણ્યા કોલરનો ફોન આવે ત્યારે તેને સો પ્રશ્નો પૂછો. જો તે કહે કે તે પોલીસ બોલે છે, તો પૂછો કે તે કયા પોલીસ સ્ટેશનમાંથી છે. તે પોલીસ સ્ટેશનનો નંબર ઓનલાઈન સર્ચ કરો. પોલીસ સ્ટેશનમાં કૉલ કરીને તે કૉલર વિશે પૂછો. જે ઓળખીતા કે પરિવારજનોનો અવાજ તમે સાંભળી રહ્યા છો, તરત તેના પર્સનલ નંબર પર કોલ કરો. કોઈપણ કૉલમાં કોઇ અર્જન્ટ એક્શન માટે કહેવામાં આવે તો સાવચેત થઇ જાઓ. ઉપરાંત, તમારી સોશિયલ મીડિયા પ્રોફાઇલને લૉક અથવા પ્રાઇવેટ કરી શકતા હોવ તો કરી લો. આનાથી તમારા ફ્રેન્ડ્સ અને ફોલોઅર્સ સિવાય કોઈ અજાણ્યો વ્યક્તિ તમારો ડેટા એક્સેસ નહીં કરી શકે.
પર્સનલ ફાઇનાન્સ અંગે લેટેસ્ટ અપડેટ મેળવવા માટે Money9 App ડાઉનલોડ કરો