MONEY9 GUJARATI:
મહેનત કરીને કમાણી કરવાની અને પછી કરવેરા ભરવાના? આ કરવેરા ભરવા ના પડે તે માટે આખું વર્ષ માથાકૂટ કરવાની. આવી જ માથાકૂટ કરીને થાકેલા વિશાલને રિટર્ન ફાઈલ કરતી વખતે ખબર પડી કે, દોઢ લાખ રૂપિયાનો ટેક્સ ભરવો પડશે, તેણે સીએ પાસે સલાહ માંગી. વિશાલને જાણવા મળ્યું કે, HUF દ્વારા તે ટેક્સ બચાવી શકે છે. થોડીક તપાસ કરી તો નાણા મંત્રાલયનું એક નિવેદન વાંચ્યું કે, 2022-23માં 8 લાખ 75 હજારથી પણ વધારે HUFએ ઈનકમ ટેક્સ રિટર્ન ફાઈલ કર્યું હતું અને 3,803 કરોડ રૂપિયાના ડિડક્શન ક્લેમ કર્યા હતા. હવે, તમારા મનમાં પણ સવાલ થતો હશે કે, આ HUF શું છે, તે કેવી રીતે કામ કરે છે, તેનાથી ટેક્સ કેવી રીતે બચી શકે? તો ચાલો શોધીએ તેના જવાબ…
HUFનો અર્થ
HUFનો અર્થ થાય છે હિન્દુ અનડિવાઈડેડ ફેમિલી એટલે કે, હિન્દુ અવિભાજિત પરિવાર… આ પરિવાર બનાવવો નથી પડતો.., પણ કાયદા હેઠળ જાતે બની જાય છે. જ્યારે હિન્દુ વ્યક્તિ લગ્ન કરે તો તેનો નવો પરિવાર HUF બની જાય છે. પરંતુ આવક વેરા કાયદામાં કોપાર્સેનર (Coparcener)નો કોન્સેપ્ટ છે, જે અંતર્ગત એક કરતાં વધારે કોપાર્સેનર હોઈ શકે છે. જ્યારે પરિવારમાં બાળક જન્મે છે તો ઈનકમ ટેક્સના મતે તે પણ HUFમાં સામેલ થઈ જાય છે. એવું નથી કે, માત્ર હિન્દુ જ HUF બનાવી શકે છે. તમે બુદ્ધિસ્ટ હોવ કે જૈન અથવા શીખ હોવ તો, તમે પણ HUF બનાવી શકો છો.
ઈનકમ ટેક્સ કાયદો
ઈનકમ ટેક્સ કાયદામાં ઈન્ડિવિડ્યુઅલની જેમ HUFને એક અલગ એન્ટિટી માનવામાં આવે છે. HUFમાં કોઈ વ્યક્તિ અને તેની ભાવિ પેઢીના સભ્યો સામેલ થઈ શકે છે, જેમાં દીકરો-દીકરી, પૌત્ર-પૌત્રી, પ્રપૌત્ર-પ્રપૌત્રીનો સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત, પત્ની અને ઘરની વહુ પણ તેમાં સામેલ થઈ શકે છે.
કોપાર્સેનર કોણ છે
ઉદાહરણ સાથે સમજીએ… ધારો કે, વિશાલ પોતાના પરિવારને HUF તરીકે દર્શાવે તો, પરિવારના સૌથી વરિષ્ઠ કોપાર્સેનર હોવાના નાતે તેને ‘કર્તા’ કહેવાશે. તેમના દીકરા-દીકરી, પૌત્ર-પૌત્રી જેવા એક જ પરિવારમાં જન્મેલા સભ્યોને ‘કો-પાર્સેનર’ કહેવાશે જ્યારે લગ્ન કરીને બીજા પરિવારમાંથી પોતાના પરિવારમાં સામેલ થયેલી તેમની પત્ની અને દીકરાની વહુને ‘મેમ્બર’ ગણવામાં આવશે.
કોપાર્સેનર અને મેમ્બર
તમામ કોપાર્સેનર HUFના સભ્ય બની શકે છે, પરંતુ તમામ સભ્યો કો-પાર્સેનર નથી બની શકતા. મેમ્બરને પણ HUFની આવક તથા સંપત્તિની સારસંભાળ લેવાનો અધિકાર છે, પરંતુ સંપત્તિના વિભાજનનો દાવો માત્ર કોપાર્સેનર કરી શકે છે. જોકે, સંપત્તિના વિભાજનમાં મેમ્બરનો પણ ભાગ રહે છે…
એક્સપર્ટનો મત
ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ વિનોદ રાવલ જણાવે છે કે, HUF પાસે જે સંપત્તિ હોય છે તે સામાન્ય રીતે, ભેટ-સોગાદ તરીકે, વસિયત હેઠળ અથવા વારસાગત મળેલલી હોય છે. તેમાં મકાન-દુકાન, જમીન, પૈસા અથવા વારસાગત સંપત્તિને વેચીને ખરીદેલી પ્રોપર્ટીનો સમાવેશ થાય છે. જ્યારે લગ્ન થાય ત્યારે ચાંદલા પેટે જે પૈસા આવે છે તે વર કે વધુ બંનેમાંથી કોઈના નથી હોતા પરંતુ સંયુક્ત પરિવારના હોય છે અને તેના માટે HUF બનાવવામાં આવે છે. આવી જ રીતે, પિતાની વસિયત અથવા વારસામાં મળેલી પ્રોપર્ટી પણ એક પ્રકારની ભેટ છે અને કર્તાની સાથે કોઈ પણ મેમ્બર HUFને ભેટમાં રકમ આપી શકે છે.
બે પાનકાર્ડ
HUFને એક એન્ટિટી તરીકે બતાવવા માટે કર્તાએ HUF ડીડ બનાવવી પડે છે. HUF માટે અલગથી પાન નંબર અને બેન્ક ખાતુ પણ ખોલાવવું પડે છે. એટલે કે, તમારી પાસે પોતાનું પાનકાર્ડ પણ રહેશે અને HUFનું પાનકાર્ડ પણ રહેશે.
ટેક્સમાં બેવડો લાભ
CA વિનોદ રાવલ કહે છે કે, HUFમાં ભલે વ્યક્તિગત આવકવેરાની જેમ ટેક્સ લાગતા હોય, છતાં HUFના કર્તા અને સભ્યો પોતપોતાની વ્યક્તિગત કમાણી તેમજ HUFની કમાણી બંને પર ઈનકમ ટેક્સની વિવિધ કલમ હેઠળ કરલાભ લઈ શકે છે. સેક્શન 80C, 80D હેઠળ ટેક્સ બેનિફિટ લઈ શકે છે અને બંને આવક પર બેઝિક એગ્ઝેમ્પ્શન લિમિટનો ફાયદો પણ લઈ શકે છે.
ટેક્સમાં થશે બચત
ધારો કે, વિશાલને પિતાના મૃત્યુ બાદ વારસામાં પ્રોપર્ટી મળી છે, જેમાંથી ભાડાંની આવક થાય છે. વિશાલ HUF બનાવીને આ પ્રોપર્ટીમાં પરિવારને હિસ્સેદાર બનાવી શકે છે. વિશાલ પોતે નોકરિયાત છે, એટલે પગાર અને ભાડાંની આવક ભેગી થવાથી તેનો ટેક્સ વધી જશે. જો તે HUF બનાવીને રિટર્ન ભરે તો ફાયદામાં રહેશે. પણ કેવી રીતે, તેની ગણતરી પણ સમજીએ…
વિશાલનો વાર્ષિક પગાર 20 લાખ રૂપિયા છે. 7 લાખ રૂપિયા ઘરનું ભાડું આવે છે. તેને મકાનના મેઈન્ટેનન્સ અને અન્ય ખર્ચ માટે 30 ટકા સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શન મળશે. આ ડિડક્શન બાદ ભાડાંની આવક ઘટીને 5 લાખ 25 હજાર થશે અને કુલ કરપાત્ર આવક 25 લાખ 25 હજાર રૂપિયા થશે. 80C હેઠળ દોઢ લાખ રૂપિયાનું ડિડક્શન ક્લેમ કરશે એટલે ફાઈનલી નેટ ટેક્સેબલ ઈનકમ 23 લાખ 75 હજાર રૂપિયા થશે. જેના પર 5 લાખ 53 હજાર રૂપિયા ટેક્સ ભરવો પડશે.
પરંતુ HUF બનાવ્યા બાદ, રમેશ પગારની આવક અને HUFની આવક અલગ-અલગ બતાવી શકશે. 20 લાખ રૂપિયાના પગારમાં 80C હેઠળ ડિડક્શન ક્લેમ કર્યા બાદ કરપાત્ર આવક 18 લાખ 50 હજાર રૂપિયા થશે અને તેના પર 3 લાખ 91 હજાર રૂપિયાનો ટેક્સ ભરવાનો થશે. હવે વાત કરીએ HUFની તો, તેમાં 7 લાખની ભાડાંની આવક પર સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શન બાદ 5 લાખ 25 હજાર બચશે અને તેમાં પણ 80C હેઠળ દોઢ લાખનું ડિડક્શન ક્લેમ કરશે એટલે 3 લાખ 75 હજાર પર 7,725 રૂપિયાનો ટેક્સ ભરવો પડશે.
HUF વગર વિશાલે સાડા પાંચ લાખ રૂપિયાનો ટેક્સ ભરવો પડતો હતો, પરંતુ HUF બનાવીને પોતાની અને HUFની આવક અલગ બતાવીને કુલ 3.99 લાખ રૂપિયા ટેક્સ ભરવો પડે છે. આમ, HUF દ્વારા વિશાલ દોઢ લાખ રૂપિયા ટેક્સ બચાવી શકે છે.
HUFમાં કર્તાનું મહત્ત્વ
કર્તા દ્વારા HUF પ્રોપર્ટી ખરીદી શકે છે, શેર કે મ્યુચ્યુઅલ અને FD અથવા બિઝનેસમાં રોકાણ કરી શકે છે. આ તમામ કામ કરવા માટે કર્તાની જરૂર પડે છે. HUF બનાવીને તમે આવક અલગથી બતાવી શકો છો અને ટેક્સમાં મોટી બચત કરી શકો છો. પરંતુ યાદ રાખજો કે, HUF બાદ સંપત્તિમાં હિસ્સેદાર વધી જશે. તમે HUFમાં પોતાની વ્યક્તિગત આવક બતાવવાની ભૂલ ના કરતા, નહીંતર ઈનકમ ટેક્સ વિભાગ નોટિસ મોકલશે. HUF ડીડ બનાવવા માટે સીએ અથવા વકીલની મદદ ચોક્કસ લેજો.
પર્સનલ ફાઇનાન્સ અંગે લેટેસ્ટ અપડેટ મેળવવા માટે Money9 App ડાઉનલોડ કરો