MONEY9: તમારું જીમેલ લોગીન આઈડી, ફેસબુક પાસવર્ડ અને માઈક્રોસોફ્ટ યુઝર આઈડીથી લઈને બેંકની માહિતી; બધો જ ડેટા ડાર્ક વેબમાં માત્ર 490 રૂપિયામાં વેચાઈ રહ્યો છે. સાયબર સિક્યોરિટી કંપની Nord VPN એ ખુલાસો કર્યો છે કે તેમની અલગ-અલગ ડિવાઇસમાંથી 6 લાખ ભારતીયોનો ડેટા ચોરવામાં આવ્યો છે. હેકર્સ તેને બોટ માર્કેટ એટલે કે ડાર્ક વેબમાં વેચી રહ્યા છે. બૉટ માર્કેટ એ વિશ્વભરના હેકર્સ પાસેથી ચોરાયેલા યુઝર્સ ડેટા માટેનું ઓનલાઈન માર્કેટ પ્લેસ છે. આ માર્કેટમાં લગભગ 50 લાખ યુઝર્સનો ડેટા સર્ક્યુલેટ થઈ રહ્યો છે, જેમાંથી 12% ડેટા ભારતીય યુઝર્સનો છે.
આપણા બધાના ફોનમાં અનેક એપ્સ હોય છે. આપણે એક પરથી ખાવાનું મંગાવીએ છીએ, તો કોઈ પાસેથી કપડાંની ખરીદી કરીએ છીએ અને કોઈ પાસેથી ઘર માટે રાશન ખરીદીએ છીએ. સેંકડો એપ્સ તમારી સ્ક્રીન પરથી ઝબુકતી રહે છે.
જ્યારે તમારો કોઇ દોસ્ત એવી એપની વાત કરે કે જે તમારો એક્સરે કાઢી આપે. આ વાત સાંભળીને તમે એક્સ રેની જરૂર હોય કે ના હોય. તમે તે એપ ડાઉનલોડ કરશો. હવે, એપ ડાઉનલોડ કરી છે તો તેનો ટ્રાય પણ કરશો. પરંતુ આ ટ્રાય જોખમી સાબિત થઇ શકે છે.
યુટિલિટી એપ્સ ચોરી રહી છે તમારો ડેટા!
તમારી જરૂરિયાત પૂરી કરવાના ઓઠાહેઠળ, નિર્દોષ દેખાતી એપ્લિકેશનો તમારા ફોનમાંથી તમારી માહિતી ચોરી શકે છે. ચોરીના ઈરાદા સાથેની એપ્સ, યુઝરને ખબર પણ ના પડે તેવી રીતે યુઝરની લોગિન વિગતો, જેમ કે યુઝર નેમ, પાસવર્ડ, બેંક એકાઉન્ટ નંબર, પેમેન્ટ એપના પિન જેવો ડેટા ચોરી લે છે. નેધરલેન્ડની સાયબર સિક્યોરિટી કંપની થ્રેટ ફેબ્રિકના જણાવ્યા અનુસાર, એન્ડ્રોઈડ પ્લેટફોર્મ પર એવી ઘણી એપ્સ છે જે તમારા ફોનમાં ઈન્સ્ટોલ થતા જ ફોનને અપડેટ કરવાનું કહેશે અને તેમાં ચોરી કરવા માટેનું સોફ્ટવેર એટલે કે માલવેર ઈન્સ્ટોલ કરી દેશે. આને માલવેર ડ્રોપર એપ્સ કહેવામાં આવે છે. આ એપ તમને કોઈ ને કોઈ સુવિધા આપવાના બહાને તમારા ફોન સુધી પહોંચે છે. જેમ કે તમારા ફોનમાં ડાઉનલોડ કરેલી ફાઇલોને મેનેજ કરવી, ફિટનેસ ટ્રૅક કરવી અથવા તમારી ડિલીટ કરેલી તસવીરો પુનઃપ્રાપ્ત કરવી… ગેમ રમીને કે વીડિયો જોઈને પૈસા ચૂકવતી એપથી તો દૂર જ રહો.
348 મોબાઈલ એપ પર પ્રતિબંધ
યુઝર્સને એન્ડ્રોઇડ અને પ્લેસ્ટોરના પ્લેટફોર્મ પર લાખો એપ્સ ડાઉનલોડ કરવાનો વિકલ્પ મળે છે. ભારત સરકારે 348 મોબાઈલ એપ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. શિયાળુ સત્રમાં, ઈલેક્ટ્રોનિક્સ અને આઈટી રાજ્ય મંત્રી રાજીવ ચંદ્રશેખરે સંસદમાં જણાવ્યું હતું કે ગૃહ મંત્રાલયે એવી 348 મોબાઈલ એપ્લીકેશનની ઓળખ કરી છે જે યુઝરની માહિતી એકઠી કરી રહી છે અને તેને અનધિકૃત રીતે પ્રોફાઇલિંગ માટે દેશની બહાર સ્થિત સર્વર્સ પર મોકલી રહી છે.
આ પહેલીવાર નથી કે, જ્યારે એપને પ્લેસ્ટોર પરથી પ્રતિબંધિત કરવામાં આવી હોય. વર્ષ 2020માં યુઝર્સના ડેટાની ચોરી કરતી અને ચાઈનીઝ એપ્સ સહિત સુરક્ષાનું ઉલ્લંઘન કરતી એપ્સ પર પ્રતિબંધ મૂકવાની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી. પ્રથમ ડિજિટલ સ્ટ્રાઈક કરતી વખતે, 59 એપ્સ પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો. જે બાદ 47 હજારથી વધુ એપ્સને પ્રતિબંધિત કરવામાં આવી હતી.
કેવી રીતે કરવો બચાવ
જો તમે ડેટા ચોરી કરતી એપથી બચવા માંગતા હોવ તો તેને ઓળખવી જરૂરી છે. આ માટે આ બાબતો ધ્યાનમાં રાખો.
– જ્યારે એપ્સ તમારી પાસે ઘણી બધી પરવાનગીઓ માંગે ત્યારે તમારે સાવધાન રહેવું જોઈએ. જેમ કે ફોટો એડિટિંગ એપ્લિકેશનને તમારા ફેનબુક કોન્ટેક્ટની પરવાનગીની જરૂર કેમ છે?
-તપાસો કે એપ્સ કેટલી વખત ડાઉનલોડ થઈ છે? વધુ ડાઉનલોડ સંખ્યા સારી છે પરંતુ એપ બનાવનાર કંપનીની હિસ્ટ્રી તપાસો. તમે તેમની વેબસાઇટ શોધો. જો કંપનીની કોઈ વેબસાઈટ ન હોય એટલે કે કોઈ સરનામું ન હોય તો આવી એપ્સથી દૂર રહેવું સારું.
તમારા ફોનના બ્રાઉઝર સેટિંગમાં જઈને હિસ્ટ્રી ડિલીટ કરો. અનેક બ્રાઉઝરનો વિકલ્પ પસંદ કરો. જ્યારે તમારો બ્રાઉઝર ડેટા ફોનમાં સેવ થાય છે, ત્યારે હેકર્સ તેને ચોરીને બોટ માર્કેટમાં વેચી દે છે.
પર્સનલ ફાઇનાન્સ અંગે લેટેસ્ટ અપડેટ મેળવવા માટે Money9 App ડાઉનલોડ કરો