MONEY9 GUJARATI: તહેવારોની સીઝન શરૂ થઈ ગઈ છે… અને ઓનલાઈન શોપિંગ (Online shopping) કરવાવાળાઓને આકર્ષવા માટે દરેક વેબસાઈટ ડિસ્કાઉન્ટ (Discounts), ઓફર્સ (Offers) અને કેશબેક (Cashback) આપી રહી છે… નીલ્સન મીડિયા ઈન્ડિયાનો રિપોર્ટ દર્શાવે છે કે દર બેમાંથી એક ભારતીય ઓનલાઈન શોપિંગમાં વધુ ખર્ચ કરવાની તૈયારી કરી રહ્યો છે… મેટ્રો શહેરોમાં 87 ટકા લોકો ઓનલાઈન શોપિંગ માટે તૈયારી કરી રહ્યા છે… અને ટિયર-ટુ, એટલે કે નાના શહેરોના 86 ટકા લોકો ઓનલાઈન શોપિંગ કરશે.. અને આ જ તકનો લાભ ઉઠાવવા સાયબર ઠગ (Cyber thugs) તૈયાર બેઠા છે…
ઓનલાઈન ખરીદી કરતી વખતે, મોટાભાગના લોકો પેમેન્ટ પણ ઓનલાઈન જ કરે છે… જેથી તેઓ કેશ ઓન ડિલિવરીના ટેન્શનથી બચી શકે… પરંતુ જેમ જેમ ફેસ્ટિવ સીઝન નજીક આવી રહી છે… સાયબર ઠગ પણ તમારી સાથે છેતરપિંડી કરવા તૈયાર છે… ફેસ્ટિવ સિઝન પહેલા ઓનલાઈન ફાઈનાન્શિયલ ફ્રૉડના બનાવો વધી ગયા છે… તમારે ત્રણ પ્રકારના ફ્રૉડથી સાવચેત રહેવું પડશે… QR કોડ્સ, OTP શેરિંગ અને ડેબિટ /ક્રેડિટ કાર્ડ ટ્રાન્ઝેક્શન સાથે જોડાયેલ ફ્રૉડ..
નૉન-પ્રૉફિટ સ્ટાર્ટઅપ FCRFના રિસર્ચ પેપર મુજબ,, દેશમાં થઈ રહેલા સાયબર ગુનાઓમાં આ ફ્રૉડ્સનો હિસ્સો 77 ટકાથી વધુ છે… કોવિડ પછી, લગભગ દરેક જગ્યાએ QR કોડ દ્વારા પેમેન્ટ કરવામાં આવી રહ્યા છે. આ સાથે જ QR કોડ સાથે જોડાયેલ ફ્રૉડ પણ વધ્યા છે..
સાયબર ઠગ્સ સામાન્ય રીતે લોકોને પિક્ચર શેરિંગ એપ્સ અથવા મેસેજિંગ સર્વિસ એપ્સ દ્વારા QR કોડ મોકલે છે… ખાસ કરીને ઓનલાઈન સામાન ખરીદતી અને વેચતી વખતે મેસેજમાં લોકોને કહેવામાં આવે છે કે તેઓ ફ્રી કેશ રિવૉર્ડ અને અન્ય ઈન્સેન્ટિવ મેળવવા માટે QR કોડ સ્કેન કરે,, અને UPI PIN દાખલ કરે… આમ કરીને, છેતરપિંડી કરનારા લોકોના બેંક ખાતાનો એક્સેસ મેળવી લે છે,, અને પૈસા પડાવી લે છે… એવી નકલી સાઇટ્સ છે જે નકલી ઓનલાઈન જાહેરાતો આપીને લોકોને આકર્ષિત કરે છે… અને પછી ઠગાઈ આચરે છે…
સાયબર સિક્યોરિટી એક્સપર્ટ કામાક્ષી શર્માનું કહેવું છે કે ઘણા દુકાનદારોએ QR કોડ રિપ્લેસની ફરિયાદ કરી છે. વાસ્તવમાં, સાયબર ઠગ દુકાનોમાં જઈને છૂપી રીતે તેમની QR કોડ પ્લેટ હટાવી દે છે અને તેની જગ્યાએ તેમની પોતાની QR કોડ પ્લેટ અથવા સાઉન્ડ બોક્સ લગાવી દે છે… હવે જ્યારે ગ્રાહક પેમેન્ટ કરે છે, ત્યારે દુકાનદારના ખાતામાં પૈસા જમા થતા નથી, પરંતુ છેતરપિંડી કરનારના ખાતામાં જાય છે…
OTP ફ્રૉડ વિશે વાત કરીએ તો,, સાયબર ઠગ બનાવટી સરકારી વેબસાઇટ્સ બનાવી લોકોને નોકરીઓ અને સબસિડીના નામે શિકાર બનાવી રહ્યા છે… સરકારી યોજનાઓનો લાભ આપવા અથવા વર્ક ફ્રૉમ હોમના નામે તમને ઇમેઇલ અથવા મેસેજમાં નકલી સાઈટની લિંક મોકલવામાં આવે છે… તમારી પર્સનલ ડિટેલ્સ લેવામાં આવે છે… અને પછી OTP માંગીને તમારી સાથે છેતરપિંડી કરવામાં આવે છે… OTP ફ્રૉડમાં લોકોને કેટલીકવાર રિફંડના નામે તો ક્યારેક KYC અપડેટ કરવાના નામે,, OTP શેર કરવા માટે લોકોને ઉકસાવવામાં આવે છે..પોતાને શૉપિંગ વેબસાઈટના કસ્ટમર કેર બતાવી ફોન કરે છે અને કસ્ટમરનો વિશ્વાસ જીતી OTP શેર કરાવી લે છે. અને પછી બેંક એકાઉન્ટ સુધી પહોંચી જાય છે..
ઘણા કિસ્સાઓમાં, સાયબર ઠગ બેંકમાંથી હોવાનો દાવો પણ કરે છે… તેઓ ધમકી આપે છે કે જો તમે તમારું ડેબિટ કાર્ડ અને એકાઉન્ટ ડિટેલ્સ અપડેટ નહીં કરો, તો તમારું ડેબિટ કાર્ડ બંધ થઈ જશે…એકાઉન્ટ સસ્પેન્ડ કરવામાં આવશે. તમને કહેવામાં આવે છે કે ડેબિટ કાર્ડની ડિટેલ્સ અને ફોન પર મળેલો OTP શેર કરો… હવે જેવો તમે OTP શેર કરશો, છેતરપિંડીનો શિકાર બની જશો…
સાયબર છેતરપિંડી કરનારાઓ પાસે વિશાળ ડેટાબેઝ છે… અને તેના આધારે તેઓ છેતરપિંડી કરે છે… તેઓ સર્ચ એન્જિન અથવા સર્વિસ પોર્ટલ અનુસાર ડેટાને અલગ કરે છે… અને પછી છેતરપિંડીની જાળ ગોઠવે કરે છે… એટલે કે, તમે શું સર્ચ કર્યું.. તમે શું ખરીદી રહ્યા છો… તમે ક્યાં મુસાફરી કરવા જઈ રહ્યા છો?… તેઓ તમામ પ્રકારની વસ્તુઓ શોધી કાઢે છે. .. અને પછી તમારો સંપર્ક કરી તમને છેતરે છે…
તેથી, જો તમે પણ ફેસ્ટિવ સિઝનમાં ખરીદીની તૈયારી કરી રહ્યા હોવ તો… તો આ બાબતોનું ધ્યાન રાખો… કોઈ અજાણી વ્યક્તિ કે સાઈટ પર કંઈપણ શેર કરશો નહીં… કોઈ અજાણ્યા નંબરથી મળેલા મેસેજમાં આપેલી લિંક પર ક્લિક કરો. જો તમે આવી થોડી સાવધાની રાખશો… તો તમારું નામ છેતરપિંડીનો ભોગ બનેલા લોકોની યાદીમાં ક્યારેય નહીં આવે…
પર્સનલ ફાઇનાન્સ અંગે લેટેસ્ટ અપડેટ મેળવવા માટે Money9 App ડાઉનલોડ કરો