જ્યારે સમીરના પેટમાં ગાંઠ નીકળી તો તેનો પરિવાર તેને સર્જરી માટે હિસારથી દિલ્હી લઈ આવ્યો. સમીર પાસે 5 લાખ રૂપિયાનો હેલ્થ વીમો હતો. સારવારનો 4 લાખ રૂપિયાનો ખર્ચ થયો. પરંતુ વીમા કંપનીએ ક્લેમમાં 20 ટકાનો કાપ મૂકી દીધો. સમીરે લગભગ 80 હજાર રૂપિયા પોતાના ખિસ્સામાંથી ચૂકવવા પડ્યા… આવો સમજીએ કે સમીર સાથે આવું કેમ થયું?
સમીરને સંપૂર્ણ ક્લેમ ન મળવાનું કારણ વીમા કંપની નથી પરંતુ હેલ્થ વીમા સંબંધિત એ નિયમ છે જેની લોકો અવગણના કરે છે…ખરેખર, વીમા પ્રીમિયમની કોસ્ટ ઘણા ફેક્ટરના આધારે નક્કી કરવામાં આવે છે…જેમ કે વીમાધારકની ઉંમર, મેડિકલ હિસ્ટ્રી, પ્રોફેશન અને ત્યાં સુધી કે તે કયા શહેરમાં રહે છે વગેરે વગેરે… આરોગ્ય વીમા કંપનીઓએ પ્રીમિયમની કિંમતને શહેર પ્રમાણે ઝોન-એ, ઝોન-બી અને ઝોન-સી એમ ત્રણ કેટેગરીમાં વહેંચી છે.
દેશના મેટ્રો શહેરો ઝોન-એ હેઠળ આવે છે… બેંગલુરુ, અમદાવાદ, સુરત અને જયપુર જેવા શહેરોનો ઝોન-બી અને બાકીના વિસ્તારોનો ઝોન-સીમાં સમાવેશ થાય છે… અહીં મહત્વની વાત એ છે કે તમામ વીમા કંપનીઓ પાસે ઝોનની કેટેગરી તેમના હિસાબે બનાવી છે…તેથી, દરેક કંપનીના પ્લાનમાં ઝોનની કેટેગરી અલગ-અલગ જોવા મળશે…ગામડા અથવા નાના શહેરોમાં રહેતા લોકોને મોટા શહેરોની સરખામણીમાં સસ્તો આરોગ્ય વીમો મળે છે. પરંતુ જો તેઓ આ વીમાનો ઉપયોગ મોટા શહેરમાં કરે છે, તો કંપની પોલિસીની શરતોના આધારે ક્લેમની રકમ કાપી નાંખે છે.
ઉદાહરણ તરીકે, સમીર 30 વર્ષનો છે… પરિવારમાં પત્ની અને બે બાળકો છે… જો તે દિલ્હીના સરનામે એટલે કે ઝોન-એમાં બજાજ આલિયાન્ઝનો 5 લાખ રૂપિયાનો હેલ્થ ગાર્ડ ફેમિલી ફ્લોટર પ્લાન લે છે… તો તેણે 20,945 રૂપિયાનું પ્રીમિયમ ચૂકવવું પડશે. ઝોન બીમાં આના માટે 16,756 રૂપિયા ચુકવવા પડશે.. જ્યારે ઝોન-Cમાં, 5 લાખ રૂપિયાના કવર માટે 14,662 રૂપિયા ચૂકવવા પડશે. આ રીતે સમીરને ઝોન-બીમાં વીમા પ્લાન 20 ટકા અને ઝોન-સીમાં પ્લાન ખરીદે તો 30 ટકા સસ્તો પડશે.
બજાજ આલિયાન્ઝ વિશે વાત કરીએ તો, જો ઝોન-સીવાળો વીમાધારક ઝોન A હોસ્પિટલમાં સારવાર કરાવે છે, તો તેણે 20 ટકા કો-પેમેન્ટ એટલે કે સારવારના કુલ ખર્ચની 20 ટકા રકમ પોતાના ખિસ્સામાંથી ભરવી પડશે. આ રીતે ઝોન-Bના વીમાધારકને ઝોન-Aમાં સારવાર કરાવવા પર પોતાના ખિસ્સામાંથી 15 ટકા ચૂકવવા પડશે, ઝોન-C કરતાં ઝોન-બીમાં સારવાર કરાવે, તો તેને 5 ટકા ઓછો ક્લેમ મળશે.
સમીરની સાથે પણ આવું જ થયું…તેણે હિસાર એટલે કે ઝોન-સીના પ્રીમિયમના આધારે વીમા કવર લીધું હતું અને ઝોન-એમાં સારવાર કરાવી..આના કારણે તેને પૂરો ક્લેમ ન મળ્યો…જો તમે ઝોન-સીમાં રહો છો પણ ઝોન-એનો પ્રીમિયમ વિકલ્પ પસંદ કરો છો, તો તમે સમીર જેવી સમસ્યાઓથી બચી શકો છો.
જો તમે નાના શહેરમાં રહો છો તો બે પ્રકારના હેલ્થ પ્લાન વિકલ્પો મળે છે..તમે ઝોન વાઇઝ પ્રીમિયમ હેઠળ ઓછા પ્રીમિયમ પ્લાન લઈ શકો છો…અથવા વધુ પ્રીમિયમ ચૂકવીને નિયમિત હેલ્થ પ્લાન ખરીદી શકો છો…ક્યારેક સસ્તા પ્રીમિયમના ચક્કરમાં લોકો કો-પેમેન્ટના નિયમને સમજ્યા વિના ઝોનના આધારે વીમો લે છે. ભવિષ્યમાં કોઈ મોટા શહેરમાં સારવાર લેવાની જરૂર પડે તો ક્લેમ પેમેન્ટમાં કો-પેમેન્ટની વાત પર સમીરની જેમ છેતરપિંડીનો અનુભવ કરો છો.
મિડાસ ફિનસર્વના ડિરેક્ટર પંકજ રસ્તોગી કહે છે કે મેટ્રોની સરખામણીમાં નાના શહેરોમાં હોસ્પિટલમાં દાખલ થવાનો ખર્ચ ઓછો હોય છે…વીમા કંપનીઓ પણ માને છે કે મેટ્રોમાં રહેતા લોકોને જીવનશૈલી સંબંધિત રોગોનું જોખમ વધારે રહે છે તેથી જ ઝોન-એનું પ્રીમિયમ વધારે રહે છે. ..કેટલીક વીમા કંપનીઓ ગામડાઓ અને નાના શહેરોના લોકોને ઓછા ખર્ચનો લાભ આપવાનો પ્રયાસ કરે છે…પરંતુ તમારે પ્રીમિયમમાં 2-4 હજાર રૂપિયાનો લાભ ન જોવો જોઈએ…જો ભવિષ્યમાં મોટા શહેરમાં સારવાર કરાવવી પડી તો એક ઝાટકે બચતની સરખામણીમાં ઘણી મોટી રકમ ચૂકવવી પડી શકે છે.
સમીર જેવી ઘટનાથી બચવા માટે, થોડું વધારે પ્રીમિયમ ચૂકવીને દેશમાં ગમે ત્યાં સંપૂર્ણ કેશલેસ કવરની સુવિધા લેવી જોઈએ… જો તમે એક ઝોનમાંથી બીજા ઝોનમાં શિફ્ટ થઈ રહ્યા હોવ, તો તમારી વીમા કંપનીને જાણ કરો… જેથી નેકસ્ટ ટાઇમ પોલિસી રિન્યૂ કરાવતી વખતે પ્રીમિયમ એડજસ્ટ થઇ જાય અને ક્લેમ લેવા દરમિયાન સમીર જેવી સમસ્યાઓનો સામનો ન કરવો પડે.. સ્વાસ્થ્યની સુરક્ષાના મુદ્દે 2-4 હજાર રૂપિયા બચાવવાનો કોઈ અર્થ નથી.
પર્સનલ ફાઇનાન્સ અંગે લેટેસ્ટ અપડેટ મેળવવા માટે Money9 App ડાઉનલોડ કરો