Money9: ભારતનું ડિફેન્સ સેક્ટર સતત નવી ઊંચાઈઓને સ્પર્શી રહ્યું છે..આ સેક્ટરને નેટ ઇમ્પોર્ટરથી નેટ એક્સપોર્ટરને દરજ્જો પ્રાપ્ત કરવા માટે લાંબી મજલ કાપવી પડી છે. વર્ષ 2022-23માં દેશના ડિફેન્સ સાથે સંકળાયેલો એક્સપોર્ટ 2021-22ની સરખામણીમાં અંદાજે 3,000 કરોડ રૂપિયા વધીને 16,000 કરોડ રૂપિયા થયો છે. 2013-14માં 686 કરોડ રૂપિયાની તુલનામાં નિકાસમાં લગભગ 23 ગણો વધારો થયો છે.
છેલ્લા 9 વર્ષોમાં દેશમાંથી ડિફેન્સ ઉત્પાદનોની આયાત અને નિકાસના ગુણોત્તરમાં મોટો સુધારો જોવા મળ્યો છે. 2013-14માં 35.7 ટકાની સરખામણીએ ઇમ્પોર્ટ-એક્સપોર્ટનો રેશિયો ઘટીને 3.9 ટકા પર આવી ગયો છે.
એટલું જ નહીં, 2023માં દેશમાં કુલ ડિફેન્સ પ્રોડક્ટ્સના પ્રોડક્શનનો આંકડો પહેલીવાર 1 લાખ કરોડને પાર નીકળી ગયો છે. આ ટ્રાન્સફોર્મેશન દરમિયાન સંરક્ષણ ક્ષેત્રની કંપનીઓએ કેવું પ્રદર્શન કર્યું છે? અને હવે આ સેક્ટરની કંપનીઓમાં કેવી વ્યૂહરચના બનાવવી જોઈએ?..આવો સમજીએ.
હાલમાં ભારતમાં લગભગ 100 કંપનીઓ 85 થી વધુ દેશોમાં સંરક્ષણ સંબંધિત ઉત્પાદનોની નિકાસ કરી રહી છે. સ્થાનિક ડિફેન્સ ઉત્પાદનોની વૈશ્વિક માંગમાં સતત વધારો થઇ રહ્યો છે. જેમાં ખાસ કરીને એલસીએ-તેજસ, લાઇટ કોમ્બેટ હેલિકોપ્ટર, એરક્રાફ્ટ કેરિયર્સ અને કેટલીક અન્ય પ્રોડક્ટ્સ સામેલ છે. ડિફેન્સ સેક્ટરના નેટ ઇમ્પોર્ટરથી નેટ એક્સપોર્ટરની આ સફરમાં સરકારે મોટી ભૂમિકા ભજવી છે. ખાસ કરીને ડિફેન્સ સેક્ટરમાં આત્મનિર્ભરતા પ્રાપ્ત કરવાના સંરક્ષણ મંત્રાલયના લક્ષ્યએ તો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે.
સંરક્ષણ મંત્રી તરફથી અત્યાર સુધી પાંચ પોઝિટિવ ઇન્ડિજનાઇઝેશન લિસ્ટ એટલે કે પીઆઈએલને અનવેઇલ કરવામાં આવ્યું છે. આ યાદીમાં લગભગ 500 ઉત્પાદનોનો સમાવેશ થાય છે.. જેમાં હાઇલી કોમ્પ્લેક્સ સિસ્ટમ, સેન્સર, શસ્ત્રો અને દારૂગોળો સામેલલ છે. જે સ્વદેશી સ્ત્રોતોમાંથી ખરીદીને પ્રોત્સાહન આપે છે.
એટલું જ નહીં… નાણાકીય વર્ષ 2024-25ના બજેટમાં ડિફેન્સ સેક્ટર માટે ફાળવણી અગાઉના નાણાકીય વર્ષમાં 5.94 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધારીને 6.2 લાખ કરોડ રૂપિયા કરવામાં આવી છે. સંરક્ષણ બજેટના આંકડાએ પ્રથમવાર 6 લાખ કરોડ રૂપિયાની સપાટીને પાર કરી છે. ઉપરાંત, ડિફેન્સ ક્ષેત્રમાં 1.72 લાખ કરોડ રૂપિયાનો મૂડી ખર્ચ થશે, જે ગયા નાણાકીય વર્ષના સુધારેલા બજેટથી 9.4 ટકા વધુ છે.
ભારત સરકાર દ્વારા છેલ્લા એક દશકમાં પોલિસી સાથે સંબંધિત ફેરફારો અને નવા પગલાં લેવાને કારણે સંરક્ષણ ક્ષેત્રની કંપનીઓની આવક અને નફામાં ઝડપી વૃદ્ધિ થઈ છે.
જે રીતે આ સેક્ટરની કંપનીઓની આવક અને નફામાં વૃદ્ધિ થઈ છે, તેની અસર આ કંપનીઓના શેરની કામગીરીમાં પણ સ્પષ્ટપણે જોવા મળી છે. જો કે, રિટર્ન આપવાની બાબતમાં ખાનગી કંપનીઓની તુલનામાં સરકારી કંપનીઓએ બાજી મારી છે.
હવે મોટો પ્રશ્ન એ છે કે સરકાર દ્વારા લેવામાં આવેલા પગલાં અને છેલ્લા એક દાયકામાં કંપનીઓની કામગીરીને જોતાં આ ક્ષેત્રની કંપનીઓમાં કેવી રણનીતિ બનાવવી જોઈએ?
શેરબજારના નિષ્ણાત રવિ સિંહનું માનવું છે કે 2014 થી 2023 દરમિયાન સરકારે કુલ બજેટનો 10 ટકા હિસ્સો ડિફેન્સ સેક્ટર માટે ફાળવ્યો છે, જેના કારણે આપણો દેશ આત્મનિર્ભર બન્યો છે અને PLI સ્કીમથી પણ લાભ મળ્યો છે. આનાથી આ સેક્ટર નિકાસ માટે તૈયાર થયું છે. આ જ કારણ છે કે રોકાણકારોને સારું રિટર્ન મળ્યું છે…આવતા 1-2 વર્ષમાં HAL, BEL, મઝગાંવ ડોક, કોચીન શિપયાર્ડ, પારસ ડિફેન્સ અને BEML જેવા પસંદગીના શેરોમાં 30 થી 35 ટકા રિટર્નની સંભાવના છે. એટલે, તમારા પોર્ટફોલિયોનો મોટો હિસ્સો આ સેક્ટરમાં હોવો જોઈએ.
એકંદરે, સરકારે છેલ્લા 9 વર્ષમાં જે રીતે નીતિઓ બદલી છે અને બજેટમાં આ સેક્ટર માટે ફાળવણી કરી છે, તેનાથી દેશ ડિફેન્સ પ્રોડક્ટ્સમાં આત્મનિર્ભર બન્યો છે અને તેનાથી આ સેક્ટરની કંપનીઓને પણ ફાયદો થયો છે. પરંતુ આગામી 1 કે 2 વર્ષમાં પસંદગીની કંપનીઓમાં વૃદ્ધિનું અનુમાન ચાલુ રહેવાની શક્યતા છે. તેથી, પોર્ટફોલિયોનો એક ભાગ ડિફેન્સ સેક્ટરની કંપનીઓને પણ ફાળવવો જોઈએ.
પર્સનલ ફાઇનાન્સ અંગે લેટેસ્ટ અપડેટ મેળવવા માટે Money9 App ડાઉનલોડ કરો