ભારતનો ડેરી ઉદ્યોગ (Dairy Sector) ઝડપથી વધી રહ્યો છે. ઘરેલું ડેરી માર્કેટની સાઇઝ 2023માં 12,493 કરોડ ડોલર છે જે 2030 સુધીમાં વધીને 22,753 કરોડ ડોલર થવાની ધારણા છે. વર્ષ 2022માં ડેરી ઉદ્યોગ 11,557 કરોડ ડોલરનો હતો. એટલે કે ડેરી માર્કેટ 8.9 ટકાની ઝડપથી વધે તેવો અંદાજ છે. રોજની 12.6 કરોડ લીટરની ઉત્પાદન ક્ષમતા અને 24 ટકા હિસ્સા સાથે ભારત હાલમાં દુનિયાનું સૌથી મોટું દૂધ ઉત્પાદક દેશ છે.
એટલું જ નહીં, ભારત વિશ્વના સૌથી મોટા ડેરી પ્રોડક્ટ્સ નિકાસકારો (Dairy Product Exporter)માં સ્થાન ધરાવે છે. ડેરી ઉદ્યોગ આપણી અર્થવ્યવસ્થામાં 5 ટકા યોગદાન આપે છે અને 8 કરોડથી વધુ લોકોને રોજગારી પ્રદાન કરે છે. ટોચના 5 દૂધ ઉત્પાદક રાજ્યોમાં રાજસ્થાન, ઉત્તર પ્રદેશ, મધ્યપ્રદેશ, ગુજરાત અને આંધ્ર પ્રદેશનો સમાવેશ થાય છે, જેઓ કુલ મળીને દેશમાં 53.11% દૂધનું ઉત્પાદન કરે છે.
સરકારી ડેટા અનુસાર, છેલ્લાં 8 વર્ષમાં એટલે કે 2013-14 થી 2021-22 સુધીમાં, ભારતનું દૂધ ઉત્પાદન 61% વધીને 221.1 મિલિયન ટન થયું છે. વર્ષ 2020-21ની તુલનાએ, આગામી એક વર્ષમાં દૂધ ઉત્પાદનમાં 5.3%નો વધારો થયો છે. દૂધના વિપુલ ઉત્પાદનને કારણે, નાણાકીય વર્ષ 2023માં ભારતમાંથી 6,757.29 કરોડ ટન ડેરી પ્રોડક્ટ્સની નિકાસ કરવામાં આવી હતી, જેનું મૂલ્ય 284.6 મિલિયન ડોલર હતું. એકંદરે, છેલ્લા 5 વર્ષમાં, ડેરી ક્ષેત્રે 6.4% નો CAGR એટલે કે વાર્ષિક વૃદ્ધિ જોવા મળી છે. . ડેરી સેક્ટરમાં ચાલી રહેલા વિકાસને કારણે, આ સેક્ટરમાં લિસ્ટેડ કંપનીઓના ત્રિમાસિક પરિણામો છેલ્લા કેટલાક ક્વાર્ટરથી ખૂબ મજબૂત રહ્યા છે. આમાં, દૂધના વધતા ભાવોએ પણ કંપનીઓને ઘણી મદદ કરી છે.
હકીકતમાં, ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળાની તહેવારોની સિઝનમાં ઊંચો આધાર હોવા છતાં, મોટાભાગની કંપનીઓએ નાણાકીય વર્ષ 2024 ના બીજા ક્વાર્ટરમાં વોલ્યુમમાં વધારો જોયો છે.
હકીકતમાં, ઇનોવેટિવ બ્રાન્ડિંગ અને ડિસ્ટ્રિબ્યુશન બેઝમાં વિસ્તરણથી કંપનીઓને ફાયદો થઈ રહ્યો છે… ભારતમાં દૂધનું ઉત્પાદન દર વર્ષે 6%ના દરે વધી રહ્યું છે જ્યારે વૈશ્વિક સ્તરે વૃદ્ધિ માત્ર 2% છે… આ ઉપરાંત, ત્યાં વેલ્યૂ એડેડ ડેરી પ્રોડક્ટ્સ, ઓર્ગેનિક/ફાર્મ ફ્રેશ મિલક અને નિકાસ જેવા ક્ષેત્રોમાં આકર્ષક તકો છે… આ ક્ષેત્રમાં ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના વિકાસને સરળ બનાવવા અને રોકાણ આકર્ષવા માટે, કેન્દ્ર/રાજ્ય સરકારોએ અનેક પ્રોત્સાહનોની જાહેરાત કરી છે.
માર્કેટ એક્સપર્ટ અંબરીશ બલિગાના જણાવ્યા અનુસાર, “ભારતમાં ડેરીનો વપરાશ માથાદીઠ આવક સાથે જોડાયેલો છે, તેથી વૃદ્ધિ સારી રહી છે. વેલ્યૂ એડેડ પ્રોડક્ટ્સમાં ભારે વધારો થવાને કારણે ભારતીય ડેરી સેક્ટરના માર્જિનમાં સુધારો થઈ રહ્યો છે.”
પરંતુ સવાલ એ છે કે શું અત્યારે ડેરી સેક્ટરની કંપનીઓમાં રોકાણ કરવાની તક છે?
આ બાબતે, અંબરીશ બલિગા માને છે કે છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં મોટાભાગના ડેરી સ્ટોક્સે સારું પ્રદર્શન કર્યું છે, તેથી નવી ખરીદી કરતા પહેલાં ઘટાડાની રાહ જોવી વધુ સારું રહેશે…પરાગ મિલ્ક, હેટસન એગ્રો અને ડોડલા ડેરી પર નજર રાખવી જોઈએ. …8-10% ના ઘટાડા પર, 6 થી 9 મહિનાના લક્ષ્ય સાથે પરાગ દૂધ રૂ. 250, ડોડલા ડેરી રૂ. 980 અને હેડટસન એગ્રો રૂ. 1220માં ખરીદી શકાય.
ડેરી સેક્ટરમાં વૃદ્ધિ ખૂબ જ પ્રભાવશાળી જોવા મળી છે અને આગામી ક્વાર્ટર માટેનું આઉટલૂક પણ ઘણું સારું જણાઈ રહ્યું છે, ત્યારે નિષ્ણાતો આ સેક્ટરની પસંદગીની કંપનીઓમાં ઘટાડે મધ્યમ ગાળાના પરિપ્રેક્ષ્યમાં ખરીદી કરવાની સલાહ આપે છે.
પર્સનલ ફાઇનાન્સ અંગે લેટેસ્ટ અપડેટ મેળવવા માટે Money9 App ડાઉનલોડ કરો