Money9: જે કંપનીઓ EPFO હેઠળ આવે છે તેમાં કર્મચારીઓની બેઝિક સેલેરીનો 12 ટકા હિસ્સો પીએફ ખાતામાં જમા થાય છે. આટલા જ પૈસા કંપની તરફથી પણ જમા કરવામાં આવે છે. પરંતુ એમ્પ્લોયરના આ પૂરા પૈસા પીએફમાં નથી જતા. કંપનીના યોગદાનના આ 12 ટકામાં 8.33 ટકા હિસ્સો EPSમાં જમા થાય છે અને 3.67 ટકા હિસ્સો કર્મચારીના PF ખાતામાં જાય છે. EPS ખાતામાં સરકાર પણ 1.16 ટકા યોગદાન આપે છે. આ કોન્ટ્રીબ્યૂશન 15,000 રૂપિયા સુધીની બેઝિક સેલેરી પર કરવામાં આવે છે. આ હિસાબે પેન્શન ખાતામાં બેઝિકના 8.33 ટકા એટલે કે પ્રતિમાસ 1250 રૂપિયા જમા થાય છે. આ ઉપરાંત સરકાર તરફથી 1.16 ટકા એટલે કે 174 રૂપિયા જમા થશે. કોઇપણ સ્થિતિમાં સરકાર આનાથી વધુ કોન્ટ્રીબ્યૂશન નહીં કરે. હાલ પીએફમાં જમા રકમ પર 8.10 ટકાનું વાર્ષિક વ્યાજ મળી રહ્યું છે.
પીએફ અને પેન્શન ખાતામાં કેટલા રૂપિયા જમા થાય છે તે તો હવે તમને સમજાઇ ગયું હશે. જે કર્મચારી 1 સપ્ટેમ્બર, 2014 પહેલાથી EPFOના સભ્ય છે તેઓ ઇચ્છે તો પોતાની પૂરી બેઝિક સેલેરીને પેન્શન સ્કીમમાં કોન્ટ્રીબ્યૂટ કરી શકે છે. આના માટે તેમણે સંસ્થાની મંજૂરી સાથે એક જોઇન્ટ ડિક્લેરેશન ફોર્મ ભરીને જમા કરવું પડશે. આવા કર્મચારી 3 મે, 2023 સુધી હાયર પેન્શનનો વિકલ્પ પસંદ કરી શકે છે.
હવે સવાલ એ થાય કે ક્યારે મળે પેન્શન? જો મહેશ ઓછામાં ઓછા 10 વર્ષની નોકરી કરે છે અને ઇપીએસ ખાતામાં કોન્ટ્રીબ્યૂશન કરે છે તો પેન્શનને પાત્ર થઇ જશે. 58 વર્ષની ઉંમર બાદ તેને પેન્શન મળવાનું શરુ થઇ જશે. જો કે મહેશ 50 વર્ષની ઉંમરમાં પણ પેન્શન માટે અરજી કરી શકે છે. પરંતુ ત્યારે 58 વર્ષની તુલનામાં ઓછું પેન્શન મળશે.
પેન્શનની રકમ કર્મચારીની નોકરીનો સમયગાળો અને બેઝિક સેલેરી પર આધાર રાખે છે. જો કોઇ કર્મચારી 20 વર્ષની નોકરી પૂરી કરી લે છે તો તેમાં બે વર્ષ બોનસના ઉમેરી દેવામાં આવે છે. વર્ષની ગણતરી રાઉન્ડ ફિગરમાં થાય છે. જો પેન્શન યોગ્ય સેવા 9 વર્ષ 6 મહના છે તો 10 વર્ષ ગણી લેવામાં આવશે. છ મહિનાથી ઓછો સમયગાળો હોય તો તેને છોડી દેવામાં આવશે એટલે કે તેની ગણતરી નહીં થાય. હવે સમજીએ પેન્શનની ગણતરી કરવાની ઇપીએફઓની ફોર્મ્યુલા શું છે..
પેન્શન = પાંચ વર્ષની જે પણ બેઝિક સેલેરી અને ડીએ છે તેની એક એવરેજ કાઢવામાં આવે છે. તેનો ગુણાકાર નોકરીના વર્ષ સાથે કરવામાં આવે છે. એટલે કે કેટલા વર્ષ તેણે કામ કર્યું. અને તેનો 70 વડે ભાગાકાર કરવામાં આવે છે.
જો મહેશની છેલ્લા પાંચ વર્ષની એવરેજ સેલેરી 15000 રૂપિયા અને પેન્શન યોગ્ય નોકરીનો સમયગાળો 21 વર્ષ છે તો 4,500 રૂપિયા પેન્શન મળશે. ઇપીએસ -95માં હાલ લઘુત્તમ પેન્શન 1,000 રૂપિયા અને મહત્તમ 7,500 રૂપિયા છે.
પીએફ ખાતામાંથી જરુરી કામ માટે પૈસા કાઢી શકાય છે. પછી ભલે તમારી નોકરીની મુદત એક વર્ષ હોય કે 10 વર્ષ. પરંતુ જાણકારો સલાહ આપે છે કે જ્યાં સુધી ઇમરજન્સીની સ્થિતિ ઉભી ન થાય એટલે કે કોઇપણ જગ્યાએથી પૈસા ન મળી રહ્યા હોય તો જ પીએફના પૈસા ઉપાડજો તે સિવાય આ પૈસાને હાથ અડાડશો નહીં..નોકરી બદલાય ત્યારે પીએફને એક ખાતામાંથી બીજા ખાતામાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવે છે. જો નોકરીની મુદત 9 વર્ષ 6 મહિનાથી ઓછી છે અને પીએફ ઉપાડી રહ્યા છો તો તેની સાથે ઇપીએસ ખાતામાંથી પણ પૈસા કાઢી શકો છો. પરંતુ ઇપીએસ ખાતામાંથી એકસાથે રકમ કાઢવા પર ટેક્સ ચૂકવવો પડશે.
EPFOમાં જમા થતી રકમ રિટાયરમેન્ટનો મોટો સહારો બને છે. ખાનગી ક્ષેત્રમાં કામ કરનારા મહેશ જેવા લોકો PFમાં નિયમિત રોકાણ કરીને પોતાના રિટાયરમેન્ટ માટે ડબલ ફાયદો ઉઠાવી શકે છે. પહેલો ફાયદો એ કે 58 વર્ષ બાદ પીએફની રકમ એકસાથે મળે છે અને બીજું એ કે દર મહિને પેન્શનનો લાભ થાય છે. મહેશે નોકરી બદલવા પર પીએફના પૈસા ન ઉપાડવા જોઇએ. નવી કંપનીમાં પીએફ ટ્રાન્સફર કરશે તો ઇપીએસ માટે નોકરીની મુદ્દત વધતી રહેશે. આનાથી પીએફની રકમ તો વધશે જ. રિટાયરમેન્ટ બાદ પેન્શન પણ વધુ મળશે.
પર્સનલ ફાઇનાન્સ અંગે લેટેસ્ટ અપડેટ મેળવવા માટે Money9 App ડાઉનલોડ કરો