Money9: કેપિટલ ગેઇન ટેક્સને લઇને આજકાલ વ્યાપક ચર્ચાઓ થઇ રહી છે. માનવામાં આવી રહ્યું છે કે સરકાર બજેટમાં કેપિટલ ગેઇન ટેક્સ વ્યવસ્થામાં ફેરફાર કરી શકે છે. આ આખી કવાયત કેપિટલ ગેઇન ટેક્સેશનને સરળ બનાવવાની છે. હકીકતમાં, સરકાર ઇક્વિટી, ડેટ અને પ્રોપર્ટી જેવા રોકાણ સાધનોમાં હોલ્ડિંગ પીરિયડ અને કરના દરોમાં એકરૂપતા લાવવા માંગે છે. સરકારી અધિકારીઓથી પાસેથી પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર અત્યારે આ વ્યવસ્થા હેઠળ આવતી અસ્કયામતો પર એક સરખો ટેક્સ નથી લાગતો અને અલગ-અલગ હોલ્ડિંગ પીરિયડના હિસાબે કેપિટલ ગેઇન ટેક્સ કેલ્ક્યુલેટ થાય છે. જેને તર્કસંગત બનાવવાની જરૂર છે.
કેપિટલ ગેઇન ટેક્સની વ્યાખ્યા
આવકવેરા કાયદા હેઠળ, કેપિટલ એસેટના વેચાણથી થતો નફો કેપિટલ ગેઇન ટેક્સની કેટેગરીમાં આવે છે. પછી વાત મૂવેબલ એસેટની હોય કે ઇમૂવેબલ એસેટની. કાર, કપડા અને ફર્નીચર જેવી એસેટને આ કેટેગરીની બહાર રાખવામાં આવી છે. સામાન્ય રીતે 3 વર્ષથી ઓછા સમય માટે રાખવામાં આવેલી કોઇપણ એસેટને શોર્ટ ટર્મ એસેટ માનવામાં આવે છે, પરંતુ કેટલીક એસેટ્સને આનાથી અલગ રાખવામાં આવી છે. જેવી કે સ્ટોક માર્કેટ પર લિસ્ટેડ શેર અને પ્રેફરન્સ શેર, ઇક્વિટી લિંક્ડ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ, ઝીરો કૂપન બોન્ડને 12 મહિનાથી વધુ હોલ્ડ કરો તો લોંગ ટર્મ એસેટ માનવામાં આવે છે. એક લાખ રૂપિયાથી ઉપરના નફા પર 10 ટકા ટેક્સ લાગે છે. ઇક્વિટીમાં એક વર્ષથી ઓછા સમય માટે રોકાણ કરવા પર શોર્ટ ટર્મ માનવામાં આવે છે અને 15 ટકાના દરે ટેક્સ લાગે છે. અનલિસ્ટેડ શેરના કિસ્સામાં હોલ્ડિંગ પીરિયડ 24 મહિના છે. 24 મહિનાથી વધુ રાખીને વેચવામાં આવે તો લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઇન માનવામાં આવે છે.
સ્થાવર મિલકત પર ટેક્સ
આ જ રીતે ડેટ ફંડ, જ્વેલેરીમાં ઓછામાં ઓછા 3 વર્ષ માટે કરવામાં આવેલા રોકાણને લોંગ ટર્મ જ્યારે સ્થાવર મિલકત જેવી કે ઘર, મકાન, બિલ્ડિંગને ઓછામાં ઓછા 2 વર્ષ રાખીને વેચવામાં આવે તો તેને લોંગ ટર્મ માનવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં નફા પર ઇન્ડેક્સેશન બેનિફિટ બાદ 20 ટકાનો ટેક્સ લાગે છે. પ્રોપર્ટીને 2 વર્ષ અને જ્વેલેરીને 3 વર્ષથી ઓછા સમય માટે રાખવા પર શોર્ટ ટર્મ માનવામાં આવે છે અને વેચાણ પહેલા થતા નફા પર વ્યક્તિના ટેક્સ સ્લેબના હિસાબે કર લાગે છે.
ટેક્સને સરળ બનાવવો જરૂરી
ટેક્સ એક્સપર્ટ અને CA સુનીલ ગર્ગ કહે છે કે સરકાર લાંબા સમયથી કેપિટલ ગેઇન ટેક્સને સરળ બનાવવાનો વિચાર કરી રહી છે. હકીકતમાં, લિક્વિડ એસેટનો હોલ્ડિંગ પીરિયડ ઓછો હોવો જોઇએ જ્યારે ફિકસ્ડ એસેટનો હોલ્ડિંગ પીરિયડ વધુ હોવો જોઇએ. સરકાર લોંગ ટર્મ માટે હોલ્ડિંગ પીરિયડને બે ભાગમાં વહેંચી શકે છે તેવી પણ શક્યતા વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે. બોન્ડ, શેર, ડિબેન્ચર જેવી લિક્વિડ એસેટ માટે હોલ્ડિંગ પીરિયડ 12 થી 24 મહિનાનો હોઇ શકે છે. તો સ્થાવર મિલકત જેવી કે જમીન, ફ્લેટ, પેટન્ટ, કોપીરાઇટ કે ટ્રેડમાર્ક માટે લોંગ ટર્મ અવધિને 36 મહિનાથી વધારીને 48 મહિના કરવામાં આવી શકે છે.
ગર્ગ કહે છે કે કેપિટલ એસેટના વેચાણથી નફા પર લાગતા આવકવેરાના દરોને લઇને પણ સમસ્યાઓ છે. કારણ કે ત્રણ-ચાર પ્રકારના સ્લેબ છે જેવા કે 10 ટકા, 15 ટકા, 20 ટકા વગેરે. તેના બદલે સરકાર બે સ્લેબ રાખવાનો પણ વિચાર કરી રહી છે. જેથી રોકાણકારોને થતી મુંઝવણને દૂર કરી શકાય.
પર્સનલ ફાઇનાન્સ અંગે લેટેસ્ટ અપડેટ મેળવવા માટે Money9 App ડાઉનલોડ કરો