MONEY9 GUJARATI: સામાન્ય રીતે લોકો રિયલ એસ્ટેટમાં રોકાણ કરવા માટે પ્લોટ, ફ્લેટ અથવા કોમર્શિયલ પ્રોપર્ટી ખરીદે છે… પરંતુ હવે પ્રોપર્ટી ખૂબ મોંઘી થવાને કારણે સામાન્ય લોકો તેમાં રોકાણ કરી શકતા નથી. રિયલ એસ્ટેટના વિકાસનો લાભ લેવા માટે સામાન્ય લોકો માટે બે રસ્તાઓ છે – પ્રથમ રિયલ એસ્ટેટ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ અને બીજું રિયલ એસ્ટેટ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ ટ્રસ્ટ એટલે કે REIT…
સૌથી પહેલા એ જાણીએ કે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ અથવા રિયલ એસ્ટેટ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ શું હોય છે. મ્યુચ્યુઅલ ફંડ વિવિધ પ્રકારના રોકાણકારો પાસેથી નાણાં એકત્રિત કરે છે અને તેમાંથી એક પૂલ બનાવે છે અને તેને શેર, બોન્ડ અથવા અન્ય એસેટમાં રોકાણ કરે છે. તેવી જ રીતે, રિયલ એસ્ટેટ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ,, રિયલ એસ્ટેટ કંપનીઓના શેર્સ, બોન્ડ્સ અથવા અન્ય એસેટ, REITs વગેરેમાં પૈસાનું રોકાણ કરે છે…મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં કોઈ પણ વ્યક્તિ 100 રુપિયા અથવા 500 રુપિયા જેટલી ઓછી SIP દ્વારા પણ રોકાણ કરી શકે છે.
મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સની જેમ, રિયલ એસ્ટેટ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ ટ્રસ્ટ (REITs) પણ રોકાણકારો પાસેથી નાની-નાની રકમ એકત્રિત કરે છે. પરંતુ તેઓ કોઈ કોમર્શિયલ બિલ્ડિંગ, મોલ કે હોટેલમાં રોકાણ કરે છે. તેમના એકમને ખરીદીને, તમે ખૂબ ઓછા પૈસામાં પણ કોમર્શિયલ પ્રોપર્ટીમાં રોકાણ કરવાનો લાભ પણ લઈ શકો છો. સેબીના નિયમો અનુસાર, IPOના સમયે, કોઈપણ REITમાં ઓછામાં ઓછા 10 થી 15 હજાર રૂપિયાનું રોકાણ કરી શકાય છે. પરંતુ પછીથી તમે REITનું યુનિટ અથવા શેર 300 થી 400 રૂપિયામાં એટલે કે તેની બજાર કિંમતે ખરીદી શકો છો.નિયમો અનુસાર, REITsએ તેમની કમાણીનો 90 ટકા હિસ્સો રોકાણકારોને ડિવિડન્ડના રૂપમાં વહેંચવો પડશે. આ કારણે તમે ચોક્કસ કમાણી વિશે ખાતરી કરી શકો છો. આટલું જ નહીં, તેમની પાસે રહેલી એસેટનો 80% હિસ્સો ભાડુ જનરેટ કરનારો હોવો જોઈએ.
હવે ચાલો જાણીએ કે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ અને REIT વચ્ચે શું તફાવત છે? આ બંને વચ્ચેનો મુખ્ય તફાવત એ છે કે તેઓ વિવિધ પ્રકારના એસેટમાં રોકાણ કરે છે. જેમ કે REITs માત્ર કોમર્શિયલ પ્રોપર્ટીમાં જ રોકાણ કરે છે…બીજી તરફ, મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ ઘણા બધા પ્રકારના એસેટમાં રોકાણ કરે છે. એટલે કે, મ્યુચ્યુઅલ ફંડ વધુ ડાયવર્સિફાઈડ હોય છે.. લાંબા ગાળે, મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં જોખમ ઘટે છે, પરંતુ REITમાં આવી કોઈ ગેરેંટી નથી.
REITs માં રોકાણ તમે માત્ર ડીમેટ એકાઉન્ટ્સ એટલે કે સ્ટોક એક્સચેન્જ દ્વારા જ કરી શકો છો. બીજી તરફ, મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણ ઑફલાઇન કે ઑનલાઇન બંને મોડમાં કરી શકાય છે… મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં કમ્પાઉન્ડિંગનો ફાયદો મળે છે અને લાંબા ગાળે ઊંચું રિટર્ન મળે છે… પરંતુ REITsમાં સમાન ફાયદા નથી હોતા… મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સની જેમ REITsનું રેગ્યુલેશન પણ સેબી દ્વારા કરવામાં આવે છે, તેથી વધુ પારદર્શિતા અને કડક ડિસ્ક્લોઝર નક્કી છે.
જો આપણે રિટર્ન પર નજર કરીએ તો, છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં રિયલ એસ્ટેટ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ કે REITs બંનેનું પ્રદર્શન ખાસ રહ્યું નથી. ઘણામાં નેગેટિવ રિટર્ન મળ્યા છે. આનું કારણ એ હોઈ શકે છે કે કોરોનાના સમયગાળા દરમિયાન રિયલ એસ્ટેટની સ્થિતિ ખૂબ જ ખરાબ થઈ ગઈ હતી… તેથી જો તમે કોઈપણ રિયલ એસ્ટેટ ફંડ અથવા REITsમાં રોકાણ કરીને લાભ મેળવવા માંગતા હો, તો ધ્યાનમાં રાખો કે તમારે તેમાં લાંબાગાળા માટે રોકાણ કરવું જોઈએ. હાલમાં, ભારતમાં બહુ ઓછા રિયલ એસ્ટેટ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ અથવા REITs છે. કેટલાક ફંડ આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રોપર્ટીમાં પણ રોકાણ કરે છે.
તેથી એકંદરે એવું કહી શકાય કે રિયલ એસ્ટેટ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ અને REITs બંને રિયલ એસ્ટેટ એક્સપોઝર માટે તેમની જગ્યાએ યોગ્ય છે. મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ જે રીતે ઇક્વિટી રોકાણમાં પ્રોફેશનલ મેનેજમેન્ટ લાવ્યા છે, તે જ રીતે REITs પણ રિયલ એસ્ટેટમાં પ્રોફેશનલ મેનેજમેન્ટ લાવ્યા છે. પરંતુ આમાં તમને ફાયદો ઘણા લાંબા સમય પછી મળે છે.આમાં વૉલેટિલિટીનું જોખમ ઘણું ઊંચું છે…તેથી જો તમે આવું જોખમ લેવા તૈયાર હોવ અને લાંબા ગાળા માટે રોકાણ કરી શકો તો જ રોકાણ કરો.
પર્સનલ ફાઇનાન્સ અંગે લેટેસ્ટ અપડેટ મેળવવા માટે Money9 App ડાઉનલોડ કરો