MONEY9: રોકાણકાર રોકાણ કરવા બાબતે સામાન્ય રીતે બે પ્રકારનુ વલણ અપનાવે છે. એક એક્ટિવ અથવા બીજું પેસિવ. પેસિવ એપ્રોચવાળા રોકાણકાર વ્યાપક રસ્તો અપનાવીને ઓછા ખર્ચે ઇક્વિટી, બોન્ડ કે કોમોડિટીમાં રોકાણ કરે છે. બીજી તરફ, કેટલાક રોકાણકાર એવા પણ હોય છે જેઓ વધુ ખર્ચ કરવા તૈયાર હોય છે અને એક્ટિવ મેનેજર્સની મદદથી વ્યાપક સ્ટાઇલ, રણનીતિ અને વિકલ્પોની પસંદગી કરે છે. પરંતુ સ્માર્ટ બીટા ફંડે આ પરંપરાગત વહેંચણીને સમાપ્ત કરી દીધી છે. રોકાણની આ રીત હાલના સમયમાં ઘણી લોકપ્રિય થઇ છે. આ ફંડ પરંપરાગત રીતે મેનેજ કરવામાં આવતા રોકાણ જેવા કે ETFથી વધારે સારુ રિટર્ન આપવાની કોશિશ કરે છે.
આવો પહેલા એ જાણી લઇએ કે સ્માર્ટ બીટા ફંડ્સ હોય છે શું? સ્માર્ટ બીટા ફંડ્સ રોકાણનું એક એવું સાધન છે, જેમાં પેસિવ રીતે મેનેજ થતા ફંડ્સ અને કેટલાક ફોર્મ્યુલા પર આધારિત નિયમો પ્રમાણે થતા રોકાણનો પણ ફાયદો થાય છે. આ પ્રકારની રણનીતિથી ફંડ્સ ઉંચુ રિટર્ન પ્રાપ્ત કરે છે અને તેના પર થતો ખર્ચ પણ ઓછો આવે છે. ખર્ચ ઓછો થવો, તે હકીકતમાં પેસિવ રીતે મેનેજ થતા ફંડની મુખ્ય વિશેષતા કહી શકાય. સ્માર્ટ બીટા ફંડ્સમાં એવા જ પ્રકારના રોકાણ સિદ્ધાંતનું પાલન કરવામાં આવે છે જેવા કે પરંપરાગત એક્સચેન્જ ટ્રેડેડ ફંડ અને ઇન્ડેક્સ ફંડ જેવા પેસિવ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ્સમાં હોય છે. સ્માર્ટ બીટા ફંડ્સમાં કેટલીક કમીઓ પણ છે. જેવી કે ઉંચી ફી પરંતુ તેમાં શ્રેષ્ઠ રિટર્ન મળવાની સંભાવના પણ રહે છે.
મોટાભાગના પેસિવ રોકાણ સાધનોમાં માર્કેટ કેપિટલને વેઇટેજ આપવામાં આવે છે, પરંતુ સ્માર્ટ બીટા ફંડ્સમાં શેર પસંદ કરવા માટે બીજા ઘણાં ફેક્ટર્સની પસંદગી કરવામાં આવે છે. હવે એ જાણી લો કે એ ફેક્ટર કયા છે.
સ્માર્ટ બીટા ફંડ્સમાં રોકાણ માટે ઘણાં ફેક્ટરનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. જેવા કે કિંમતમાં ઉતાર-ચડાવ, મોમેન્ટમ એટલે કે શેર ટ્રેન્ડને કેટલો ફોલો કરે છે. ગુણવત્તા.. જેમ કે કંપનીનો બિઝનેસ કેટલો મજબૂત છે, કમાણી સતત સારી થઇ રહી હોય અને દેવું ઘણું ઓછું કે બિલકુલ ન હોય.
કંપનીનો આકાર જેમાં નાના કારોબારને પ્રાથમિકતા આપવામાં આવે છે, ડિવિડન્ડ ગ્રોથ કેવો છે, શેરનું બાયબેક થાય છે કે નહીં, કેશ ફ્લો અને બુક વેલ્યૂ કેવી છે વગેરે ઘણાં ફેક્ટર. જો પ્રદર્શનની વાત કરીએ તો મોટાભાગના આવા ઉત્પાદનોમાં 3 વર્ષનો ટ્રેક રેકોર્ડ જોવા મળે છે. ફક્ત કેટલાકમાં જ પાંચ વર્ષનો ટ્રેક રેકોર્ડ હોય છે. 3 વર્ષની વાત કરીએ તો આ ફંડ્સે અંદાજે 20 ટકા વાર્ષિક રિટર્ન આપ્યું છે.
હવે જાણીએ કે સ્માર્ટ બીટા ફંડ્સમાં રોકાણ કરવામાં શું જોખમ હોય છે? સ્માર્ટ બીટા ફંડ્સ પરંપરાગત ETFની સરખામણીમાં એક સારું રોકાણ સાધન માનવામાં આવે છે. પરંતુ તેમાં કેટલીક કમીઓ પણ છે. સ્માર્ટ બીટા ફંડ્સમાં ETFની સરખામણીમાં એક્સપેન્સ રેશિયો વધુ હોય છે. જો કે તેમાં સક્રિયતાથી મેનેજ થતા એક્ટિવ ફંડ્સની સરખામણીમાં એક્સપેન્સ રેશિયો ઓછો હોય છે. સ્માર્ટ બીટા ફંડ્સની કારોબારની માત્રા પણ ઓછી છે, કારણ કે આ આઇડિયા ભારતમાં હાલના વર્ષોમાં આવ્યો છે.
શું તમારે આવા ફંડસમાં રોકાણ કરવું જોઇએ? આ ફંડ બેન્ચમાર્ક ઇન્ડેક્સથી સારુ રિટર્ન આપવાની કોશિશ કરે છે અને એક્ટિવ ફંડની સરખામણીમાં ખર્ચ ઓછો રાખવાની કોશિશ કરે છે. સ્માર્ટ બીટા ફંડ્સથી તમે તમારા પોર્ટફોલિયોને ડાયવર્સિફાઇ કરી શકો છો અને તેનાથી અમુક અંશે શેર બજારના ઉતાર-ચડાવની અસરથી બચી શકાય છે. પરંપરાગત, ETF અને ઇન્ડેક્સ ફંડ્સની સરખામણીએ બીટા ફંડ વધારે ખર્ચાળ હોય છે અને મોટાભાગે તેમાં લાંબા સમય સુધી ખરાબ પ્રદર્શન પણ જોઇ શકાય છે.
નિષ્ણાતોનું મંતવ્ય
જાણકારોનું કહેવું છે કે રોકાણકાર પોતાના પોર્ટફોલિયોના 15 થી 25 ટકા હિસ્સો સ્માર્ટ બીટા ફંડમાં લગાવી શકે છે. પરંતુ ધ્યાન રાખો કે આ ફંડ બજાર માટે અપેક્ષાકૃત નવા છે. એટલે એવી સલાહ આપવામાં આવે છે કે તેમાં રોકાણ કરતી વખતે સતર્ક રહો કારણ કે તેના પ્રદર્શનની સરખામણી કરવા કે મૂલ્યાંકન માટે પર્યાપ્ત જાણકારી ઉપલબ્ધ નથી.
પર્સનલ ફાઇનાન્સ અંગે લેટેસ્ટ અપડેટ મેળવવા માટે Money9 App ડાઉનલોડ કરો